آنچه بين شيعيان و مخالفين مسلم و قطعي است، و همه مسلمانان به آن اعتقاد دارند آن است که شهيد راه خداوند متعال زنده است، چرا که صريح قرآن کريم است، و پيش از اين در اين موضوع گفتگو شد، که اگر مؤمني با تمام شرايط جهاد - ظاهرا و باطنا - کشته شود شهيد است، و شهيد حي و زنده است. و آنجا که حضرت حمزه عليه‏السلام نه تنها «شهيد» بلکه «سيدالشهداء» و «أفضل الشهداء» است، بنابراين آن بزرگوار زنده است. از همين روي همه گروه‏هاي اسلامي - اعم از شيعه و مخالفين آنها - اعتقادشان بر آن است که حتي بدن مقدس ايشان در قبر همان‏گونه که شهيد شده باقي مانده و مرور زمان و خاک در آن هيچ تأثيري ندارد. سهيلي مي‏گويد: «آنچه از آيه‏ي شريفه (و لا تحسبن الذين قتلوا في سبيل الله أمواتا بل أحياء) بر مي‏آيد اين که شهداي احد و غير آنها بر همان صورتي هستند که شهيد شده‏اند. بر اثر گذشت زمان‏هاي طولاني هيچ تغييري در جسم آنها به وجود نمي‏آيد مانند حضرت حمزه عليه‏السلام. در زماني که معاويه چشمه‏اي را در محل دفن شهداي احد حفر کرد، همانا بدن حضرت حمزه عليه‏السلام را صحيح و سالم يافتند که هيچ تغيير نکرده بود، بلکه تيشه‏اي که به انگشت مبارک آن حضرت اصابت کرد، باعث شد که خون جاري شود...» [1] . وي در آخر گفتارش به دو نکته اشاره مي‏کند، اول آن که مي‏گويد: «و الأخبار بذلک صحيحة؛ روايات اين واقعه همه صحيح هستند.» و دوم روايتي از قول رسول اکرم صلي الله عليه و اله نقل مي‏کند که آن حضرت فرمودند: «الأنبياء في قبورهم أحياء يصلون في قبورهم»؛ پيامبران در قبرهايشان زنده‏اند و در قبورشان نماز مي‏گزارند. وي در ادامه‏ي کلامش، معتقد مي‏شود که شهدا نيز هم همين‏گونه هستند. [2] به هر حال، آنچه مسلم است قبر حضرت حمزه نوراني است و بدن مقدس حضرتش در آن قطعه زمين [ صفحه 299] موجب تقدس آن جا است از اين روي حضرت صديقه‏ي طاهره، فاطمة الزهرا (صلوات الله عليها) بعد از پدر بزرگوارشان به زيارت آن حضرت مي‏رفتند، زيرا زيارت قبر مقدسش به منزله زيارت خود او است. که حضرت رسول اکرم صلي الله عليه و اله فرمودند: «من زارني و لم يزر عمي حمزة فقد جفاني»؛ [3] . هر کس مرا زيارت کند، و عمويم حمزه را زيارت نکند به من جفا نموده است. بلکه تربتش آن چنان مقدس است که سرور زنان عالم، حضرت فاطمه زهرا (صلوات الله عليها) از آن خاک، تسبيح - سبحه - ساخت و به آن ذکر مي‏گفت. ابراهيم بن محمد ثقفي روايت کرده است که: «تسبيح سجده حضرت زهرا (صلوات الله عليها) از ريسماني از پشم بود که بر آن گره زده بود، و به وسيله‏ي آن خدا را ذکر مي‏کرد. تا اين که حضرت حمزه عليه‏السلام به شهادت رسيد. حضرت فاطمه زهرا (صلوات الله عليها) از خاک قبر آن حضرت تسبيح‏هايي ساخت و با آن ذکر مي‏گفت و مردم هم به پيروي آن حضرت از تربت پاک حضرت حمزه، تسبيح ساخته و با آن ذکر خدا مي‏گفتند.» [4] . از همين روي، سلار که از بزرگان فقهاي شيعه است مي‏فرمايد: «تربت شهدا و صلحا مقدس است و سجده بر آن فضيلت دارد.» [5] .

[1] الروض الانف ج 1: 211 و 212. [2] الروض الانف ج 1: 211 و 212. [3] وسائل الشيعه ج 6: 456. [4] مکارم الاخلاق: ج 2: 30، وسائل الشيعه، ج 6: 455. [5] الحدائق الناظرة ج 7: 261.