«ابودجانه سماک بن خرشه انصاري از اصحاب بزرگ حضرت رسول صلي الله عليه و اله بود و علاوه بر قدرت و شهامت و شجاعت، از دانشمندان اصحاب به شمار مي‏رود. [1] وي در دفاع از پيامبر اکرم صلي الله عليه و اله آن قدر از خودگذشتگي به خرج داد، و آن قدر جراحت بر بدن او وارد شد که توان جنگيدن نداشت، حضرت مولي (صلوات الله عليه) بدن مجروح و بي‏رمق او را در نزد حضرت محمد مصطفي صلي الله عليه و اله آورد. [2] . وي در جنگ يمامه به شهادت رسيد و شماري از مورخين گفته‏اند: وي زنده بود تا اين که [ صفحه 296] در جنگ صفين، در رکاب حضرت علي مرتضي (صلوات الله عليه) به شهادت رسيد.» [3] وي از ياران حضرت مهدي عجل الله تعالي فرجه الشريف به شمار مي‏رود که در هنگام ظهور آن حضرت در رکاب حضرتش خواهد بود. حضرت امام صادق (صلوات الله عليه) مي‏فرمايند: «از پشت کوفه بيست و هفت نفر با حضرت قائم (صلوات الله عليه) خروج مي‏کنند: پانزده نفر از قوم حضرت موسي، که مردم را به حق هدايت مي‏کرده و روي به سوي او داشتند، و هفت نفر اصحاب کهف، و يوشع بن نون، و سلمان و ابودجانه انصاري و مقداد و مالک اشتر، و همگي آنها در خدمت حضرت، و از ياوران حضرت به شمار رفته و حاکمان از طرف آن حضرت خواهند بود.» [4] .

[1] الوافي بالوفيات صفدي ج 15: 449، «604»، اسد الغابة في معرفة الصحابة ج 2: 451 شماره (2235)». [2] بحارالانوار، ج 20، 108. [3] الوافي بالوفيات صفدي ج 15: 449 «604»، اسد الغابة في معرفة الصحابة ج2: 451 شماره (2235)». [4] الارشاد ج 1: 93، معجم الرجال ج 9: 318 به نقل از «ارشاد شيخ مفيد قدس سره».