فاطمه دختر حزام که از مادري پاکدل و باتقوي به نام ثمامه بدنيا آمده بود، شرافت خانوادگي و اصالت ذاتي و پاکي فطري را با نيروي جسماني و زيبائي اندام يکجا به همراه داشت. روان پاک و روح تابناک اين بانوي پاکدامن که بعدها به «ام‏البنين» شهرت يافت چنان در آسمان ايمان مي‏درخشيد که پس از فاطمه عليهاالسلام دختر پيامبر صلي الله عليه و اله و سلم بلندترين مقام را در ميان زنان مسلمان احراز کرد. [ صفحه 18] فضائل اخلاقي، کمالات انساني، نيروي ايماني، ثبات و پايداري، شکيبائي و بردباري، بصيرت و دانايي، نطق و سخنداني او را به شايستگي بانوي بانوان کرده بود. اسدالغابه، نسب فاطمه ام‏البنين را از جانب پدر چنين ذکر مي‏کند: فاطمه بنت حزام بن خالد بن ربيعه بن عامر بن مالک بن جعفر بن کلاب بن ربيعة بن عامر بن صعصعة العامري ثم الجعفري. صاحب کتاب «ابصار العين في انصار الحسين» که آقاي خسرواني تحت عنوان جماعت حسيني ترجمه کرده نسب ام‏البنين را از طرف مادر چنين ذکر نموده است: ثمامة دختر سهل بن عامر بن مالک بن جعفر بن کلاب. تاريخ تولد و زمان وفات ام‏البنين که با تربيت چهار پسر دلاور، مسير تاريخ را عوض کرد، روشن نيست. و نيز سالي که به همسري امام علي عليه‏السلام برگزيده شد به طور دقيق معلوم نمي‏باشد، ولي تاريخ‏نويسان با توجه به اختلاف سن حضرت عباس عليه‏السلام که در زمان شهادت 32 تا 39 ساله نوشته‏اند و ميلاد آن حضرت را در سال 24 يا 26 هجري قيد کرده‏اند، ازدواج ام‏البنين به تحقيق قبل از سال 23 هجري واقع شده است. علي عليه‏السلام در زمان حيات فاطمه زهرا عليهاالسلام که نخستين همسر باوفايش بود، زني اختيار نکرد، زيرا با وجود همسري بلند پايه چون او که سيده زنان جهان بود، انتخاب همسر ديگر را جايز نمي‏شمرد، ولي حسب وصيت زهرا عليهاالسلام بعد از وفات وي که بنابر مشهور در سوم جمادي الاخر سال دهم هجري يعني 95 روز پس از رحلت رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم در مدينه اتفاق افتاده، با امامه دختر ابي‏العاص و زينب (خاله زاده حضرت زهرا عليهاالسلام ازدواج کرد، و فاطمه دختر حزام «ام‏البنين» سومين و يا چهارمين زني است که به حباله نکاح علي عليه‏السلام درآمده است. [ صفحه 19] اکثر تاريخ‏نويسان، ازدواج خوله دختر جعفر بن قيس «مادر محمد حنفيه» را مقدم بر تزويج ام‏البنين مي‏دانند. از اين رو فاطمه دختر حزام چهارمين همسر علي عليه‏السلام بوده است.