الف- هنگامي که در روز عاشورا امام حسين عليه‏السلام با فرزندش امام سجاد عليه‏السلام وداع کرد، در ضمن گفتگو امام سجاد عليه‏السلام از پدر پرسيد: «از عمويم عباس چه خبر؟» امام حسين عليه‏السلام فرمود: «عمويت کشته شد و در کنار فرات دستهايش را از بدن جدا ساختند.» امام سجاد عليه‏السلام از اين خبر به قدري پريشان و گريان شد، که بيهوش گرديد. [1] . ب - امام سجاد عليه‏السلام وقتي که روز سيزدهم محرم همراه بني‏اسد براي دفن پيکرهاي مطهر شهيدان به کربلا آمد، وقتي که در کنار بدن بي‏دست عمويش حضرت ابوالفضل قرار گرفت. خود را به روي پيکر مطهر آن حضرت انداخت و در حالي که آن را مي‏بوسيد، فرمود: [ صفحه 49] علي الدنيا بعدک العفا يا قمر بني‏هاشم؛ اي ماه بني‏هاشم! بعد از تو خاک بر سر دنيا. [2] . ج- ثابت بن ابي‏صفيه روايت مي‏کند: روزي نگاه امام سجاد عليه‏السلام در مدينه به عبيدالله (فرزند عباس عليه‏السلام) افتاد، بي‏اختيار اشک از چشمانش سرازير شد، آنگاه فرمود: «هيچ روزي بر رسول خدا صلي الله عليه و آله سخت‏تر از روز جنگ احد نبود، در آن روز عمويش حضرت حمزه شير خدا و شير رسول خدا صلي الله عليه و آله کشته شد و بعد از آن روز، هيچ روز بر رسول خدا صلي الله عليه و آله سخت‏تر از روز جنگ موته نبود، که در آن روز پسر عمويش جعفر طيار کشته شد. آنگاه فرمود: هيچ روزي سخت‏تر از روز شهادت حسين عليه‏السلام نبود، سي هزار نفر از دشمن که مي‏پنداشتند از امت اسلام هستند، حسين عليه‏السلام را احاطه نمودند و در ريختن خون او به خدا تقرب مي‏جستند، به نصيحت امام حسين عليه‏السلام گوش نکردند و از روي ظلم و دشمني آن حضرت را کشتند، سپس فرمود: رحم الله العباس، فلقد اثر و ابلي و فدي اخاه بنفسه حتي قطعت يداه، فابدل الله عزوجل بهما جناحين، يطير بهما مع الملائکة في الجنة، کما جعل لجعفر بن ابي‏طالب عليه‏السلام؛ خداوند رحمت کند عباس عليه‏السلام را او ايثار کرد و دچار مصائب و امتحان عظيم گرديد و جانش را فداي [ صفحه 50] برادرش حسين عليه‏السلام نمود، تا آنجا که دستهايش در اين راه قطع گرديد، خداوند بجاي آن دو دست، دو بال به او عنايت کرد، که در بهشت همراه فرشتگان با آن دو بال پرواز مي‏کند چنان که خداوند به جعفر بن ابي‏طالب عليه‏السلام نيز (به جاي دو دستش که در جنگ موته قطع شد) دو بال عنايت کرد که در بهشت به پرواز درآيد. آنگاه امام سجاد عليه‏السلام اين جمله را در شأن حضرت عباس عليه‏السلام فرمود: و ان للعباس عندالله عزوجل منزلة [3] يغبطه بها جميع الشهداء يوم القيامة؛ براي عباس عليه‏السلام در پيشگاه خداوند بزرگ مقامي بس ارجمند است که همه‏ي شهيدان در روز قيامت، از آن مقام حسرت مي‏برند. [4] .

[1] معالي السبطين، ج 2، ص 23. [2] همان، ص 69. [3] و در بعضي از عبارات، کلمه‏ي «لمنزلة» آمده است. [4] امالي صدوق، مجلس 70، حديث 10 - بحار، ج 22، ص 274 و ج 44، ص 298.