محقق دانشمند، مرحوم سيد عبدالرزاق مقرم در کتاب «العباس»
[ صفحه 38]
مينويسد: در روايتي که از امامان معصوم صلي الله عليه و آله به ما رسيده، فرمودند:
ان العباس بن علي زق العلم زقا؛
همانا عباس فرزند علي عليهالسلام علم را چون غذا در کودکي از پدرش وارد جانش نموده است.» [1] .
سپس مينويسد: «اين تعبير، تشبيه بسيار لطيفي است زيرا هرگاه کبوتري غذا را نرم و گوارده کند و به بچهاش بخوراند، به آن تعبير به «زق» ميشود، اين بيان حاکي است که حضرت عباس عليهالسلام در دوران خردسالي، از پستان مادرش علم و حکمت را چون شير، شيرهي جانش نموده، و در دامان علم و حکمت، رشد و نمو نموده و داراي علم لدني بوده است.» [2] .
و نيز در شأن حضرت عباس عليهاالسلام گفته شده:
انه کان من فقهاء اولاد الائمة؛
عباس عليهالسلام از عالمان فقيه فرزندان امامان عليهالسلام ميباشد. و دانشمندان و محدثان بزرگ در شأنش گفتهاند:
هو البحر من اي النواحي اتيته
فلجته المعروف و الجود ساحله؛
[ صفحه 39]
عباس عليهالسلام از هر کرانه که به جانبش آيي، دريايي است که موجهايش نيکيها است و کرانهي آن سرشار از سخاوت و کرم است. [3] .
روزي علي عليهالسلام به عباس عليهاالسلام که در دوران کودکي به سر ميبرد، فرمود: بگو «يک». عباس گفت: «يک». علي عليهالسلام فرمود: بگو «دو». عباس در پاسخ گفت:
استحيي ان اقول باللسان الذي قلت واحدا، اقول اثنان؛
من با آن زباني که يک گفتهام (و به يکتايي خدا اقرار نمودهام) شرم ميکنم که بگويم: دو (و از دايرهي يکتايي خدا خارج گردم).
فقبل علي عليهالسلام عينيه؛
علي عليهالسلام دو چشمان عباس عليهالسلام را بوسيد. [4] .
طبق پارهاي از روايات، عباس عليهالسلام در اين هنگام پنج سال داشت.
بر همين اساس، امام صادق عليهالسلام در شأن عباس عليهالسلام فرمود:
کان عمنا العباس نافذ البصيرة؛
عموي ما، عباس بصيرت نافذ (چشم تيزبين و عمق نگر) داشت. [5] .
نيز بر همين اساس، مرحوم علامه محمدباقر بيرجندي مينويسد:
[ صفحه 40]
ان العباس من اکابر الفقهاء و افاضل اهل البيت، بل انه عالم غير متعلم و ليس في ذلک منافاة لتعلم ابيه اياه؛
همانا عباس از فقهاي بزرگ و از برجستگان خاندان نبوت بود، بلکه او دانشمند درس نخوانده بود و اين مطلب منافاتي با علم آموزي پدرش علي عليهالسلام به او ندارد. [6] .
علامه مامقاني نيز مينويسد:
و قد کان من فقهاء اولاد الائمة؛
عباس عليهالسلام از فقهاي فرزندان امامان عليهالسلام بود. [7] .
|