از آنجا که حضرت عباس عليه‏السلام از مصاديق روشن اين آيه شريفه است که درباره‏ي خانه‏هاي مردان بزرگ و برخاستگان از مراکز وحي، مي‏فرمايد: في بيوت اذن الله ان ترفع و يذکر فيها اسمه؛ اين چراغ پر فروغ در خانه‏هايي قرار دارد که خداوند اذن فرموده ديوارهاي آن را بالا برند، خانه‏هايي که نام خدا در آنها برده مي‏شود. [1] . خواست خداوند، بر آن تعلق گرفت که مرقد مطهر عباس عليه‏السلام همچون مرقد برجستگاني چون اميرمؤمنان علي عليه‏السلام و امام حسين عليه‏السلام، برافراشته گردد، و به صورت بارگاه ملکوتي نوراني، فضاي آسمان را منور کند، مؤمنان بر اين فکر افتادند به پاس ايثار و فداکاري‏هاي بي‏نظير عباس عليه‏السلام در راه دين و حمايت از امام زمانش، با شکوهمند ساختن مرقد شريفش، به قدر توان خود از او قدرداني کنند. که اينک به صورت يک پايگاه بزرگ مذهبي، و روحاني [ صفحه 210] و ملکوتي درآمده، و چون ماه درخشنده در سياره‏ي زمين مي‏درخشد. کاوشگران و تاريخ نويسان، سير تاريخي بناي مرقد آن حضرت را چنين نوشته‏اند: از بعضي از احاديث و تاريخ فهميده مي‏شود که مرقد مطهر حضرت عباس عليه‏السلام در عصر امويان و در عصر امام صادق عليه‏السلام داراي ساختمان و درگاه بوده است، مثلا در مورد زيارت نامه‏اش، روايت شده، امام صادق عليه‏السلام به ابوحمزه‏ي ثمالي فرمود: اذا اردت زيارة قبر العباس بن علي، و هو علي شط الفرات، فقف علي باب السقيفة فقل سلام الله و ملائکته المقربين...؛ هنگامي‏ که اراده‏ي زيارت مرقد حضرت عباس بن علي عليه‏السلام که در کنار شط فرات قرار گرفته نمودي، در کنار در سقيفه بايست و چنين بگو: «سلام خدا و فرشتگان مقربش... تا آخر زيارت. [2] . لازم به تذکر است که در خصوص مرقد مطهر حضرت عباس عليه‏السلام قبيله‏ي بني‏کلاب (که ام‏البنين عليهاالسلام مادر آن حضرت از آن قبيله بود) و بني‏اسد، و قبايل ديگر نيز به سبب نسبتي که با آن حضرت داشتند، با بناي ساختمان بر روي مرقد آن حضرت، مخالفت نمي‏کردند، بلکه باني آن بودند، و دشمنان به خاطر وساطت آنها، جلوگيري نمي‏نمودند. [ صفحه 211] به هر حال بني‏اسد که از شيعيان و علاقمندان خاندان رسالت بودند و در روستاي غاضريه نزديک کربلا، سکونت داشتند، نخستين کساني بودند که مرقد آن حضرت را به صورت اوليه ساختند، و علامتي نهادند که آثار آن باقي ماند. پس از اين مرحله عمارت‏هايي بود که بر روي مرقد مطهر حضرت عباس عليه‏السلام در طول قرن اول تاکنون ساخته شده، که به طور خلاصه، چنين است: 1- عمارت اول؛ در سال 66 هجري قمري، پس از پيروزي مختار بر دشمنان، او به آبادسازي کربلا، از جمله مرقد مطهر حضرت عباس عليه‏السلام پرداخت، ولي در سال 170، به دستور هارون‏الرشيد (پنجمين طاغوت عباسي) آن را ويران کردند. 2- عمارت دوم؛ شيعيان و علاقمندان به خاندان رسالت در عصر خلافت مأمون (هفتمين خليفه عباسي) عمارت دوم را در سال 198 هـ ق بر روي مرقد مطهر حضرت عباس عليه‏السلام ساختند. ولي وقتي که متوکل (دهمين طاغوت بي‏رحم عباسي) در سال 232 هـ ق روي کار آمد، دستور داد ساختمان مرقد منور امام حسين عليه‏السلام و حضرت عباس عليه‏السلام را ويران کردند، و زمين آن را شخم زدند. 3- عمارت سوم؛ در سال 247 هـ ق در عصر خلافت «الممنتصر» (يازدهمين خليفه عباسي) رخ داد، او از شيعيان بود، و پدرش متوکل را کشت، و نسبت به خاندان نبوت خوش رفتاري مي‏کرد، به بازسازي [ صفحه 212] و نوسازي مرقد مطهر حضرت عباس عليه‏السلام اقدام نمود. 4- عمارت چهارم؛ در سال 367 هـ ق عضدالدوله ديلمي، يکي از فرمان روايان سلسله‏ي آل‏بويه (ديلميان) که نقش به سزايي در نوسازي آرامگاه خاندان رسالت، در سرزمين عراق داشت، بارگاه باشکوهي روي مرقد منور حضرت عباس عليه‏السلام ساخت، که مدت ساخت آن از سال 367 تا سال 372 هـ ق طول کشيد. [3] . 5- نوسازي و بهسازي پنجم؛ در عصر جلايريان بود، سلطان اويس فرزند شيخ حسن ايلکاني در سال 740، به تعميرات و نوسازي وسيعي در مرقد حضرت عباس عليه‏السلام اقدام نمود، که اين نوسازي وسيع در عصر فرزندش سلطان احمد، در سال 786 به پايان رسيد. 6- نوسازي و بهسازي ششم؛ در عصر صفويه، شاه اسماعيل صفوي، اولين پادشاه صفوي در سال 914 هـ ق وارد کربلا شد و به تعمير و نوسازي وسيع آستان مقدس حضرت عباس عليه‏السلام دستور داد، دوازده قنديل طلاي خالص به نام دوازده امام عليه‏السلام به حرم آن حضرت اهدا کرد، همه‏ي فضاي حرم، و رواق‏ها را با فرشهاي ابريشمي گران‏بهاي اصفهان، مفروش نمود... و همچنين به دستور او، گنبد بارگاه ملکوتي حضرت عباس عليه‏السلام را کاشي‏کاري نمودند که اين [ صفحه 213] کاشي‏کاري تا سال 1302 باقي بود. [4] . 7- نوسازي در عصر نادرشاه؛ در سال 1153 [5] نادرشاه افشار، هداياي زيادي براي نوسازي حرم حضرت عباس عليه‏السلام فرستاد، که با آن تعميرات وسيعي در آنجا انجام شد. وهابيان جنايتکار در 18 ذي‏الحجه سال 1216 که وحشيانه به کربلا هجوم آوردند به تخريب اماکن مقدسه از جمله بارگاه ملکوتي حضرت عباس عليه‏السلام پرداختند، و همه‏ي اشياء قيمتي و طلاهاي آنجا را تاراج نموده و به يغما بردند. 8- نوسازي درعصر قاجاريه؛ فتحعلي شاه قاجار (دومين پادشاه قاجاريه) با تبليغات مرجع وقت آيت الله شيخ جعفر کبير (کاشف الغطا، متوفي 1228 هـ ق) با کمک مردم ايران که همواره از علاقمندان محکم خاندان عصمت هستند، براي بازسازي تعمير اماکن مقدسه عتبات، پس از تخريب وهابيان منحرف و جنايتکار، اقدامي وسيع کرده و کمک‏هاي بسيار نمود، و اين تعميرات و بهسازيها در عصر ناصرالدين شاه (چهارمين شاه قاجاريه) نيز ادامه يافت. [6] . علامه سيد عبدالرزاق مقرم در کتاب العباس عليه‏السلام مي‏نويسد: [ صفحه 214] «فتحعلي شاه گنبد مرقد مطهر امام حسين عليه‏السلام را با قطعات طلا پوشانيد، و گنبد مرقد منور حضرت عباس عليه‏السلام را کاشي و ميناکاري نمود.» در سال 1375 هـ ق (سال 1334 و 1335 شمسي) متوليان امور و خدام حرم حضرت عباس عليه‏السلام، تصميم گرفتند از هدايا و نذورات جمع شده، گنبد نوراني مرقد حضرت عباس عليه‏السلام را با طلا بپوشانند، و اين کار به احسن وجه انجام شد.