پس از آنکه امام حسين عليه‏السلام و يارانش به شهادت رسيدند، عمر سعد دستور داد، سرهاي شهيدان را از بدن جدا نمودند، و آنها را بين نمايندگان چند قبيله تقسيم نمود، تا نزد عبيدالله بن زياد ببرند، و از او جايزه بگيرند. به قبيله کنده، که رييس و نماينده‏ي آنها «قيس بن اشعث» بود، سيزده سر بريده دادند، به قبيله هوازن که رييس و نماينده آنها «شمر» بود دوازده سر بريده دادند، به قبيله‏ي تميم هفده سر بريده دادند، و به بني‏اسد، شانزده سر بريده دادند، و به قبيله‏ي مذحج هفت سر دادند (که مجموع آنها 65 سر بريده شد) و بقيه سرها را به ديگران دادند. [1] . سر مقدس امام حسين عليه‏السلام توسط خولي بن يزيد اصبحي، زودتر از همه به کوفه نزد ابن‏زياد برده شد، و ساير سرها را شمر و قيس و عمرو بن حجاج به کوفه بردند. [2] . در مورد سر نوراني حضرت عباس عليه‏السلام از متون مقاتل بر مي‏آيد که آن سر نازنين را همراه سر مقدس امام حسين عليه‏السلام بر سر نيزه نموده به کوفه نزد ابن‏زياد بردند، سپس به شام نزد يزيد بردند، و پس از مدتي، آن را در قبرستان باب‏الصغير دمشق دفن کردند، و يا به امام سجاد عليه‏السلام سپردند و آن حضرت در اربعين آن را همراه سر بريده‏ي امام حسين عليه‏السلام به کربلا آورد، و به بدن‏هايشان ملحق نمود. در اين باره مطالب ديگري به نقل از قاسم بن اصبغ بن نباته نقل شده [ صفحه 198] که چون بي‏اعتبار به نظر رسيد از ذکر آن خودداري شد. در مورد محل دفن سر نازنين آن حضرت دو قول است که در بالا ذکر شد، در اينجا توجه شما را به نظريه‏ي مرحوم علامه سيد محسن امين، صاحب کتاب اعيان الشيعه، جلب مي‏کنيم، او مي‏نويسد: در دمشق، در قبرستان باب الصغير، در يکي از مقبره‏ها (که اکنون براي زائران، مشخص شده) در سال 1321 هـ ق (96 سال قبل) سنگي در جنب در آن مقبره، قرار داشت، و بر آن چنين حک شده بود: هذا مدفن رأس العباس بن علي، و رأس علي بن الحسين الاکبر، و رأس حبيب بن مظاهر؛ اينجا محل دفن سرهاي: عباس فرزند علي عليه‏السلام و مدفن سر علي‏اکبر فرزند امام حسين عليه‏السلام و مدفن سر حبيب بن مظاهر است. سپس مي‏نويسد: پس از مدتي اين آرامگاه، ويران شد، و مدتي بعد آن را مجددا ساختند، در اين ميان آن سنگ مذکور، از ميان رفت و گم شد، و در ساختمان جديد، ضريحي بر قبر سرها نهادند، و اسامي بسياري از شهداي کربلا را نيز در آن نوشته‏اند و آنجا را مدفن سرهاي همه‏ي آنها معرفي کرده‏اند. [3] . [ صفحه 199] ولي حقيقت اين است که به ظن قوي، اين مقبره مطابق نوشته‏ي آن سنگ گم شده، مدفن سه سر مطهر مذکور (سر مطهر عباس و علي‏اکبر و حبيب بن مظاهر) است، که به دستور يزيد، پس از گردش اين سرها در دمشق، سرانجام در آنجا دفن گرديد، خداوند به حقيقت امر آگاهتر است.» [4] . مرحوم علامه سيد عبدالرزاق مقرم، پس از نقل نظريه علامه سيد محسن امين (ره) مي‏نويسد: «اگر ايشان کتاب «حبيب السير» را مي‏ديد، معتقد مي‏شد که سرهاي شهداء در آرامگاه مذکور در دمشق، دفن نشده‏اند، بلکه توسط امام سجاد عليه‏السلام به کربلا برده شده و به پيکرهاي خود ملحق شده‏اند...» سپس مي‏نويسد: «بعيد نيست که آرامگاه منسوب به سرهاي شهداي کربلا در باب‏الصغير دمشق، محلي بوده، که سرهاي شهدا را در آن جا آويزان کرده بودند.» [5] . اما در مورد سر مقدس امام حسين عليه‏السلام سيره‏ي عملي علماي شيعه آن است که به کربلا آورده شده و توسط امام سجاد عليه‏السلام به پيکر مطهر آن حضرت، ملحق شده‏اند. [6] .

[1] لهوف سيد بن طاووس، ص 81 - بحار، ج 45، ص 62. [2] ارشاد شيخ مفيد، مقتل الحسين مقرم، ص 274 و 275. [3] نگارنده: حدود يک سال قبل که به سوريه سفر کرده بودم، اين آرامگاه را از نزديک ديدم، که در آنجا نوشته بود؛ اينجا مدفن سرهاي شانزده تن از شهداي کربلاست که عبارتند از: حضرت عباس، حضرت قاسم، حضرت علي‏اکبر، عمر بن علي، عبدالله بن علي، حر بن رياحي، محمد بن علي، عبدالله بن عون، محمد بن مسلم، عبدالله بن عقيل، حسين بن عبدالله، حبيب بن مظاهر، علي بن ابي‏بکر، عثمان بن علي، جعفر بن عقيل و جعفر بن علي (سلام الله عليهم جميعا). [4] اعيان الشيعه، چاپ قديم، ج 4، ص 290 و چاپ جديد، ج 1، ص 627. [5] ترجمه العباس سردار کربلا، ص 319 و 320. [6] لهوف، سيد بن طاووس، ص 195.