پس از آنکه امام حسين عليهالسلام و يارانش به شهادت رسيدند، عمر سعد دستور داد، سرهاي شهيدان را از بدن جدا نمودند، و آنها را بين نمايندگان چند قبيله تقسيم نمود، تا نزد عبيدالله بن زياد ببرند، و از او جايزه بگيرند.
به قبيله کنده، که رييس و نمايندهي آنها «قيس بن اشعث» بود، سيزده سر بريده دادند، به قبيله هوازن که رييس و نماينده آنها «شمر» بود دوازده سر بريده دادند، به قبيلهي تميم هفده سر بريده دادند، و به بنياسد، شانزده سر بريده دادند، و به قبيلهي مذحج هفت سر دادند (که مجموع آنها 65 سر بريده شد) و بقيه سرها را به ديگران دادند. [1] .
سر مقدس امام حسين عليهالسلام توسط خولي بن يزيد اصبحي، زودتر از همه به کوفه نزد ابنزياد برده شد، و ساير سرها را شمر و قيس و عمرو بن حجاج به کوفه بردند. [2] .
در مورد سر نوراني حضرت عباس عليهالسلام از متون مقاتل بر ميآيد که آن سر نازنين را همراه سر مقدس امام حسين عليهالسلام بر سر نيزه نموده به کوفه نزد ابنزياد بردند، سپس به شام نزد يزيد بردند، و پس از مدتي، آن را در قبرستان بابالصغير دمشق دفن کردند، و يا به امام سجاد عليهالسلام سپردند و آن حضرت در اربعين آن را همراه سر بريدهي امام حسين عليهالسلام به کربلا آورد، و به بدنهايشان ملحق نمود.
در اين باره مطالب ديگري به نقل از قاسم بن اصبغ بن نباته نقل شده
[ صفحه 198]
که چون بياعتبار به نظر رسيد از ذکر آن خودداري شد.
در مورد محل دفن سر نازنين آن حضرت دو قول است که در بالا ذکر شد، در اينجا توجه شما را به نظريهي مرحوم علامه سيد محسن امين، صاحب کتاب اعيان الشيعه، جلب ميکنيم، او مينويسد:
در دمشق، در قبرستان باب الصغير، در يکي از مقبرهها (که اکنون براي زائران، مشخص شده) در سال 1321 هـ ق (96 سال قبل) سنگي در جنب در آن مقبره، قرار داشت، و بر آن چنين حک شده بود:
هذا مدفن رأس العباس بن علي، و رأس علي بن الحسين الاکبر، و رأس حبيب بن مظاهر؛
اينجا محل دفن سرهاي: عباس فرزند علي عليهالسلام و مدفن سر علياکبر فرزند امام حسين عليهالسلام و مدفن سر حبيب بن مظاهر است.
سپس مينويسد: پس از مدتي اين آرامگاه، ويران شد، و مدتي بعد آن را مجددا ساختند، در اين ميان آن سنگ مذکور، از ميان رفت و گم شد، و در ساختمان جديد، ضريحي بر قبر سرها نهادند، و اسامي بسياري از شهداي کربلا را نيز در آن نوشتهاند و آنجا را مدفن سرهاي همهي آنها معرفي کردهاند. [3] .
[ صفحه 199]
ولي حقيقت اين است که به ظن قوي، اين مقبره مطابق نوشتهي آن سنگ گم شده، مدفن سه سر مطهر مذکور (سر مطهر عباس و علياکبر و حبيب بن مظاهر) است، که به دستور يزيد، پس از گردش اين سرها در دمشق، سرانجام در آنجا دفن گرديد، خداوند به حقيقت امر آگاهتر است.» [4] .
مرحوم علامه سيد عبدالرزاق مقرم، پس از نقل نظريه علامه سيد محسن امين (ره) مينويسد: «اگر ايشان کتاب «حبيب السير» را ميديد، معتقد ميشد که سرهاي شهداء در آرامگاه مذکور در دمشق، دفن نشدهاند، بلکه توسط امام سجاد عليهالسلام به کربلا برده شده و به پيکرهاي خود ملحق شدهاند...»
سپس مينويسد: «بعيد نيست که آرامگاه منسوب به سرهاي شهداي کربلا در بابالصغير دمشق، محلي بوده، که سرهاي شهدا را در آن جا آويزان کرده بودند.» [5] .
اما در مورد سر مقدس امام حسين عليهالسلام سيرهي عملي علماي شيعه آن است که به کربلا آورده شده و توسط امام سجاد عليهالسلام به پيکر مطهر آن حضرت، ملحق شدهاند. [6] .
|