پارچه‏اي که بر سر چوب کنند و علامت يک کشور يا يک قسمت از ارتش يا يک دسته‏اي باشد او را پرچم و بيرق و درفش و لوا و علم و رايت نامند؟ و از قديم الايام براي امتيازات و افتخارات بين ملل و جوامع رايج بوده است درفش کاوياني همان چرم پاره‏اي بود که کاوه‏ي آهنگر در وقت خروج بر ضحاک بر سر چوبي کرده بود پس فريدون آن چرم را به جواهر و يواقيت و زمرد گرانبها مرصع نموده و به درفش کاوياني موسوم ساخت و هر يک از سلاطين کياني که بر سرير سلطنت مي‏نشست چيزي بر آن مي‏افزود [1] و در وقت غلبه‏ي لشگر اسلام از جمله‏ي غنائم همان علم بود: که جواهراتش در ميان آنها تقسيم شد، عرض آن 8 ذراع و طولش 12 ذراع بوده است [ صفحه 43] و بعضي نوشته‏اند اولين رايت پرچم حضرت ابراهيم (ع) بوده است. در دوران جاهليت پرچم‏هايي رائج بوده که از آن جمله پرچم مشکي به نام راية العقاب نام برده مي‏شود و رايات عرب پرچم‏هايي بوده که گاهي به رنگ سفيد نقل شده است اما در دوره‏ي اسلامي راية النبي به رنگ سياه و در جنگ‏ها و غزوات به رنگ‏هاي مختلف به اهتزاز در مي‏آمده مثلا در غزوه‏ي بدر پرچم حمزه‏ي سيدالشهداء سرخ و پرچم اميرالمؤمنين (ع) زرد و در جنگ خيبر سفيد و در عين‏الورد، ابلق (مايل به سياه و سفيد) و بعد از حمزه پرچمي را که علي (ع) به دوش مي‏کشيد سبز بوده است. پرچم‏هاي بني اميه سرخ و از داعيان به پيروي دولت علويه سفيد رنگ و پيروان بني عباس پرچم سياه انتخاب کرده بودند مگر در زمان مأمون عباسي که به رنگ سبز مبدل گشت، العزيز بالله فاطمي مصر در غلبه‏ي شام 500 پرچم همراه داشت و بالاخره امراء و ارتشبدان و روساء اهتمام زيادي به پرچم مي‏دادند و به نام‏هاي مختلف از قبيل ظل و سحاب و لواء الحمد پرچم‏هايي داشتند و مسلمانان به جاي عقاب که نقش پرچم بت‏پرستان بود کلمه‏ي لا اله الا الله محمد رسول‏الله را روي پرچم؛ زردوزي نموده بودند، لواء توابين و منتقمين از قتله‏ي سيدالشهداء که در امارت مختار و پيروان او به اوج خود رسيد داراي سه رنگ بود همچنان که دنياي امروز هم اين شعار را محترم شمرده و يکي از امتيازات ملل و اقوام است. [ صفحه 44]