تنها فکر نمي‏تواند انسان را رهبر باشد فکر آن زمان رهبر و راهرو است که با افکاري چند آميخته گردد و از قانون مشورت و همفکري بر کنار نماند. بنيان‏گذار اسلام پيروان خود را بدين حکم عقلي ارشاد فرموده و به آنان دستور مشورت در امور را ابلاغ نموده است. حتي آن‏جا که احتياج به مشورت نباشد و مقصد روشن و آشکار باشد، و از اين طرف چون اسلام فقط مکتب عمل است و با واژه‏ي عمل همساز است بيش از هر کس قائد اعظم اسلام و بعد از آن بزرگ پيشوا، پيشوايان مذهب، خود به شور و مشورت پرداخته‏اند با اين که ما را اعتقاد آن است که آنان ملهم به وحي الهي و هيچگاه نيازي به استمداد از فکر و عقول ديگران نداشته و سعه‏ي علمي آنان به حدي است که حقائق عالم ناسوت و جبروت و لاهوت و ملکوت را دانسته و عالم بما کان و ما يکون و ما لم يکن‏اند و علم و دانش آنان از چشمه‏ي فيض ازلي سرچشمه گرفته و اين گروه وهابي و يا غرب زده سخت در اشتباهند و هنوز معني ولايت مطلقه‏ي امام عليه‏السلام را نفهميده و نخواهند فهميد، فکر و قدرت هضم آنها بسيار ضعيف است مي‏خواهند اسلام را در اسلام‏شناسي و ولايت را در درسي از ولايت بشناسند!!! [1] . [ صفحه 24] واذا الفتي عرف الرشاد لنفسه‏ هانت عليه ملامه الجهال‏ حقيقت اين است با اينکه پيشوايان دين اسلام نيازمند به پرسش و مشورت نبودند، ولي براي بيداري اجتماع مسلمين و اهميت همفکري و تحذير و تهديد از استبداد در رأي و غرور به فکر شخصي و خطاي فکر فرد، و تکروي خود به مشورت و شور مي‏پرداختند. در کتاب آسماني به پيامبر عاليقدر اسلام دستور همفکري و مشورت با ديگران ابلاغ شد و شاورهم في الامر (آل عمران آيه‏ي 153) و مشورت کن با آنها در کار قل انما اعظکم بواحدة ان تقوموا لله مثني و فرادي ثم تتفکروا ما بصاحبکم من جنة (سوره‏ي فاطر آيه‏ي 45) بگو جز اين نيست که پند مي‏دهم شما را به يک راهي که برخيزيد براي خداوند فکر و انديشه کنيد دو به دو و يک يک که نيست صاحب شما (پيغمبر اکرم) را هيچگونه جنون و ديوانگي در اين آيه دستور همفکري و مشورت داده شده و چنان که ملاحظه مي‏شود از نظر اهميت (مثني) که همان همفکري و مشورت و دو نفري فکر نمودن مي‏باشد مقدم داشته شده است. [ صفحه 25] رسول اکرم فرمود: من اعجب برأيه ضل و من استغني بعقله زل و لا يندم من استشار و لا خاب من استخار: کسي که به رأي خويش مغرور شود گمراه است کسي که خود را به فکر خويش از ديگران بي‏نياز بداند به خطا و لغزش افتد، آن کسي که مشورت کند هيچگاه پشيمان نشود، و کسي که در امورش از خداوند طلب خير و نيکي کند زيان نمي‏بيند. رسول خدا (ص) در کارهايش با اصحاب مشورت مي‏کرد در اکثر جنگها به مشورت مي‏پرداخت چنان که در غزوه‏ي خندق به همفکري سلمان فرمان حفر و کندن خندق را صادر فرمود و در جنگ احزاب و جنگ با يهوديان مشورت نمود و در صورتي که رأي اصحاب بر خطا بود آنان را به طوري توجه مي‏داد که از آن حضرت نمي‏رنجيدند و اين روش در پيشوايان دين به نظر مي‏رسد و اساسا مشورت نمودن سبب جلب محبت و اعتناء به افکار ديگران است؛ براي جذب قلوب و براي تعليم ديگران؛ براي اينکه مردم را از غلو برهانند و بفهمانند مقام ربوبيت و الوهيت سزاوار ما نيست ما بنده‏ي خداونديم و هزاران فائده‏ي ديگر که در مشورت نمودن انبياء الهي و اوصياء گرامي آن بزرگواران است. به همين جهات علي عليه‏السلام هنگام انتخاب همسر به مشورت پرداخته و از برادرش عقيل درخواست راهنمائي مي‏کند.