امام صادق عليهالسلام، که عظمت جهان افروز مقامش بسياري از کورباطنان را وادار به تسليم کرده است، شخصيت عباس عليهالسلام را از زاويهاي دقيق بررسي کرده، صفات برجستهي عمويش را به طور گسترده بيان ميفرمايد. سخنان آن حضرت را ميتوان به سه بخش تقسيم کرد:
الف) صفات بيست گانهي ابوالفضل عليهالسلام با عبارات مختلف؛
ب) درود و سلام امام به مقام پر ابهت عباس عليهالسلام؛
ج) لعن و نفرين به دشمنان ابوالفضل عليهالسلام و تجاوزگران به حريم شخصيت او.
اينک بخش اول کتاب معرفت امام صادق عليهالسلام را ميگشاييم و از زبان خليفهي خدا در زمين و امام به حق ناطق، صفات ارزشمند عباس عليهالسلام را درمييابيم. آن بزرگوار فرمود:
عموي ما عباس بن علي عليهالسلام چنين صفاتي داشت؛
1- بصيرت نافذ،
2- بينش عظيم،
3- ايمان بسيار و شديد،
[ صفحه 134]
4- جهاد در محضر امام حسين عليهالسلام،
5- جانبازي و ايثار،
6- شهادت در راه امام خود، [1] .
امام صادق عليهالسلام در ادامهي زيارت ابوالفضل عليهالسلام بخشي ديگر از خصوصيات برجستهي علمدار کربلا را، با عبارت «شهادت ميدهم»، برميشمارد و ميفرمايد: شهادت ميدهم که تو:
7-[در برابر جانشين رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم] در مقام تسليم بودي،
8- امام حسين عليهالسلام را تصديق کردي،
9- به حجت خدا وفادار ماندي،
10- خيرخواه امام خود بودي. [2] .
امام ششم عليهالسلام سپس عباس عليهالسلام را چون جنگاوران و شهداي بدر خوانده، ميفرمايد:
11- من شهادت ميدهم و خدا را نيز گواه ميگيرم که تو راه جنگاوران و شهداي بدر را پيمودي. [3] .
آنگاه امام عليهالسلام از ميزان تلاش ابوالفضل عليهالسلام در راه خشنودي خداوند پرده برميدارد و ميفرمايد:
12- شهادت ميدهم که تو در خيرخواهي تا آخرين حد تلاش کردي و
[ صفحه 135]
آنچه در توان داشتي به انجام رساندي.
حضرت صادق عليهالسلام در پايان اين فصل از زيارت، به تبيين جايگاه والاي عباس عليهالسلام ميپردازد و ميفرمايد که، در برابر اين فداکاريها، خداوند بزرگ:
13- تو را در جمع شهدا قرار داد،
14- روانت را با ارواح نيکبختان همنشين ساخت،
15- وسيعترين منزل بهشتي و برترين غرفهي فردوس را به تو عطا کرد،
16- يادت را در ملأ اعلي بلند ساخت.
ششمين جانشين رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم در زيارت نيمهي رجب نيز خطاب به شهيدان والا و عموي بزرگوارش ميفرمايد:
17- اي «هدايت يافتگان»!
18- اي «پاکان از هر پليدي»!
19-... شما پاک و طيب هستيد و زميني که در آن دفن گشتيد پاک و طيب شده است [4] .
امام صادق عليهالسلام در فصلي ديگر از سخنانش به عظمت مقام ابوالفضل عليهالسلام درود ميفرستد و ميفرمايد:
سلام خدا و سلام فرشتگان مقربش و سلام پيامبران مرسل و بندگان شايستهي الهي و سلام همهي شهدا و صديقان، سلامهاي پاک و طيب در صبحگاهان و شامگاهان، بر تو باد اي فرزند اميرالمؤمنين [5] .
[ صفحه 136]
در بخشي ديگر از سخنان حضرت صادق عليهالسلام، شاهد نفرين بر دشمنان بيشرم عباس عليهالسلام هستيم که با عبارات مختلف بيان ميشود:
خدا لعنت کند آن را که حق تو را نشناخت و حرمت تو را پاس نداشت.
... خدا لعنت کند کسي را که حق تو را نشناسد و مقام تو را سبک بشمارد.
... خداوند لعنت کند مردمي را که حرامهاي الهي را در شأن تو حلال شمردند و با کشتن تو حرمت اسلام را زير پا نهادند. [6] .
|