با نگاهي به سخنان آسماني معصومان عليهم‏السلام و گذري بر آثار سيره‏نويسان درمي‏يابيم که امام حسين عليه‏السلام پيکر پاک اصحاب باوفاي خود را از ميدان کارزار خارج مي‏ساخت و به خيمه‏ي دارالحرب منتقل مي‏کرد. برخي از آنان را چون قاسم خود به خيمه‏ها مي‏برد و بعضي ديگر را به دستور حضرت جابه‏جا مي‏کردند. [1] . [ صفحه 87] از سوي ديگر، بدون هيچ ترديدي، بدن مطهر عباس را به خيمه منتقل نکرد و آن پيکر را در شهادتگاه خود بر زمين باقي گذارد. محلي که اينک حدود سيصد متر از حائر حسيني فاصله داشته، صحن و سراي حضرت ابوالفضل عليه‏السلام در آن قرار دارد. آن برخورد عاطفي با شهداي در خون غلتيده و باقي گذاردن پيکر عباس در شهادتگاه موجب سخنان گوناگون ژرف انديشان و محققان شده است. پاره‏اي وضع دلخراش بدن و شدت جراحات آن را سبب ناتواني امام در انتقال آن به عقب ميدان دانسته‏اند. [2] عده‏اي خواست ابوالفضل عليه‏السلام را دليل اين امر شمرده‏اند، در نظر اين گروه وعده‏ي آب عباس عليه‏السلام به کودکان به ويژه سکينه و ناتواني‏اش در عمل به آن موجب شد تا چنين تقاضايي کند. اما برخي از صاحب نظران اين سخنان را قابل جواب دانسته، دليل ديگري براي اين عمل امام عليه‏السلام بيان مي‏کنند. اينان بر اين باورند که امام حسين عليه‏السلام با نگرش از بلنداي بصيرت و آينده نگري، بر آن بود تا عظمت مقام و گستره‏ي شخصيت عباس در طول تاريخ و براي فردا و فرداييان درخشانتر شود و داراي آستاني مستقل، گنبدي سر به فلک کشيده و [ صفحه 88] صحن و سرايي علوي باشد. [3] عاشقان از دور و نزديک به آستان مقدسش حضور يابند و خوشحال و خرسند از نسيم کرامات و الطاف علمدار کربلا، به شهر و ديار خود بازگردند. از اين رو امام صادق عليه‏السلام براي زيارت عباس عليه‏السلام آدابي خاص بيان مي‏فرمايد: چون خواستي عباس بن علي عليه‏السلام را زيارت کني، در کنار شط فرات، مقابل حاير و جنب در سقيفه بايست و بگو: «سلام الله و سلام ملائکة....» [4] . و اينک که قريب چهارده قرن از شهادت آن حضرت مي‏گذرد، عالمان محقق و ژرف‏انديشان عرصه‏ي علم و دانش، قبر مطهر عباس عليه‏السلام را مقابل حرم حسيني و نزديک شط فرات، در محل فعلي، دانسته‏اند و اين عظمت چشمگير و فرزانگي عالمتاب را نتيجه‏ي تدبير امام حسين عليه‏السلام مي‏دانند. [5] .

[1] امام باقر عليه‏السلام در توصيف اين صحنه‏ها مي‏فرمايد: حسين عليه‏السلام کشتگان را کنار همديگر قرار مي‏داد و مي‏فرمود: کشتگاني مانند کشته شدگان از پيامبران و دودمان پيامبران هستند. (ر. ک: تظلم الزهراء، فاضل قزويني، ص 118؛ سردار کربلا، ص 293 - 291). [2] بطل العلقمي، ج 3، ص 228 - 224؛ سردار کربلا، ص 292. [3] بطل العلقمي، ج 3، ص 229 - 224؛ سردار کربلا، ص 293 - 291. [4] کامل الزيارات، ابن‏قولويه، ص 256؛ سردار کربلا، ص 328 - 326. [5] ر. ک: اعلام الوري، مرحوم طبرسي؛ انوار النعمانيه، سيد نعمت الله جزايري؛ منتخب طريحي، ص 431،307؛ عمدة الطالب سيد داودي؛ سردار کربلا، ص 394.