و روي عن أبي‏عبدالله الصادق عليه‏السلام انه قال: «کان عمنا العباس بن علي نافذ البصيرة صلب الايمان، جاهد مع أبي‏عبدالله عليه‏السلام و ابلي بلاء حسنا و مضي شهيدا». [1] . «عموي ما عباس بن علي بصيرتي عميق (تيزبيني) و ايماني محکم داشت و امتحان خوبي داد (يا خوب جنگي نمود) و در خدمت امام حسين عليه‏السلام جهاد کرد تا به شهادت رسيد». در اين حديث شريف امام صادق عليه‏السلام چند فضيلت براي اباالفضل عليه‏السلام بيان نموده است يکي از آنها را در شرح روايت امام زين‏العابدين عليه‏السلام توضيح دادم؛ «و ابلي بلاء حسنا». دوم: «نافذ البصيرة». اين جمله را مي‏توان اين‏گونه ترجمه نمود: تيزبين، دورانديش، و يقيني استوار. که همه به يک معني اشاره دارد و آن اين است که در شناخت حق و حقيقت و معتقدات دين به حد کمال رسيده بود و آينده‏نگر بود معاد روز قيامت را با ديد ملکوتي مي‏ديد. روي همين جهت دست از امام زمانش برنداشت و در راه وي جانبازي نمود. [ صفحه 91] بصيرت در دين مساوي با قوت ايمان است و با ايمان کامل کنار هم‏ديگرند زيرا ايمان داراي مراتبي است که کمترين مرتبه‏ي آن تصديق کردن آنچه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم آورده است بدون اينکه در نفس استوار باشد و باور داشته باشد و اين نوع از ايمان را نمي‏توان بصيرت در دين ناميد بلکه به تزلزل و ارتياب نزديکتر است. و مرتبه‏ي اعلاي آن اين است که علاوه بر تصديق در دل نفوذ کرده باشد و باور داشته باشد که هيچ چيز نمي‏تواند او را متزلزل نمايد که بصيرت در دين همين است. قمر بني‏هاشم عليه‏السلام بصيرت در دين داشت و ايمانش کامل و راسخ بود. دشمنان سعي کردند با تأمين دادن وي را از برادرش جدا نمايند ولي کور خوانده بودند و از بصيرت و ايمان او بي‏خبر بودند. سوم: «صلب الايمان». يعني ايمان استوار. صلب را به سخت و محکم معنا کرده‏اند. که از توضيح پيشين معناي اين جمله روشن مي‏گردد. چهارم: جهاد در خدمت امام عليه‏السلام. جهاد يکي از واجبات و عبادات دين مقدس اسلام است که ارزش آن را مجاهدين واقعي مي‏دانند. اين جهاد گاهي اهميت بيشتري پيدا مي‏کند از جهت اينکه در خدمت امام وقت است و جهاد حضرت قمر بني‏هاشم اين‏گونه بوده است. پنجم: شهادت. که در لقب سوم از القاب حضرت در اين باره توضيح دادم و ممکن است در آينده نيز بحثي داشته باشم.

[1] ابصارالعين، ص 26.