عبدالله بن فضل هاشمي گويد: به امام صادق - عليهالسلام - عرض کردم: به چه علتي خداوند ارواح را در بدنها قرار داد پس از آنکه در ملکوت اعلايش در عاليترين محل قرار داشت؟
حضرت فرمود: خداوند متعال دانست که اگر ارواح در شرافت و مرتبه، و
[ صفحه 539]
مقام عالي خود بمانند بيشتر آنها به سوي ادعاي ربوبيت گرايش پيدا ميکنند، لذا خدا با قدرت خويش آنها را در ابداني که مقرر و مقدر نمود قرار داد، و اين را از باب رحمت به آنها انجام داد.
و آنها را محتاج همديگر نمود، و پارهاي را متوقف بر ديگري نمود، و بعضي را بر بعضي ديگر به درجاتي برتري داد، و بعضي را به بعضي ديگر کفايت نمود.
و براي آنها فرستادگان خود را فرستاد، و به آنها حجتهاي خود را معرفي نمود، که بشارت و بيم دهند و امر نمايند به پيشه گرفتن راه عبوديت و بندگي، و تواضع در برابر معبودشان به انواع عبادتهايي که وسيلهي تقرب قرار داده است.
و براي آنها عقوبتها، و مجازاتهايي در دنيا و در آخرت، و ثوابها و پاداشهايي در دنيا و در آخرت قرار داد، تا بدين وسيله آنها را به خير ترغيب و از شرّ منصرف نمايد، و تا به وسيلهي طلب معاش و کسب و کار آنها را ذليل کند، تا بدانند بندگان آفريده شده، و دست پرورده هستند، و بر عبادت او اقبال کرده، و روي آورند، و بدين وسيله مستحق نعمت ابدي و بهشت جاودانه بشوند، و از گرايش و کشش به سوي چيزي که حق آنها نيست در امان باشند.
سپس حضرت صادق - عليهالسلام - فرمود: اي پسر فضل؛ نظر خداي متعال دربارهي بندگانش از نظر خودشان بهتر است. مگر نميبيني که آنها نيستند مگر کسي که دوست دارد خود را بالاتر از ديگران بداند تا جايي که بعضي از آنها مايلند ادعاي ربوبيت کنند.
و بعضي از آنها دوست دارند که بدون حق ادعاي نبوت کنند، با اينکه همگي آنها در خود نقص و ناتواني و ضعف، و بيمقداري و نياز و فقر و درد و رنج را ميبينند، و ميبينند که چگونه مقهور مرگ هستند و چگونه مرگ تمامي آنها را مغلوب خود ساخته است؟
اي پسر فضل؛ خداوند تبارک و تعالي هيچ کاري به بندگانش نميکند مگر اينکه براي آنها اصلح باشد، و هرگز به مردم ظلم و ستم نميکند، و اين خود مردم
[ صفحه 540]
هستند که به خويش ظلم و ستم مينمايند. [1] .
|