1- سماعه گويد: به امام صادق - عليه‏السلام - عرض کردم: به من خبر ده آيا اسلام و ايمان دو چيز متفاوت هستند؟ فرمود: ايمان شريک اسلام است، ولي اسلام شريک ايمان نيست. عرض کردم: آن دو را برايم وصف کن. فرمود: اسلام: شهادت به يگانگي خدا، و تصديق رسول خداست که به سبب آن خونها از ريختن محفوظ مي‏ماند و ازدواج و ميراث بر آن اجرا گردد، و جماعت مردم طبق ظاهرشان رفتار کنند. [ صفحه 65] ولي ايمان هدايت است، و آنچه در دلها از صفت اسلام پا برجا مي‏شود و آنچه از عمل به آن هويدا مي‏گردد. پس ايمان يک درجه از اسلام بالاتر است. ايمان در ظاهر شريک اسلام است، ولي اسلام در باطن شريک ايمان نيست، اگر چه هر دو در گفتار و وصف گرد آيند (يعني اگر چه گفتن شهادتين و تصديق به توحيد و رسالت از شرائط هر دو مي‏باشد). [1] . 2- سفيان بن سمط گويد: مردي از امام صادق - عليه‏السلام - راجع به فرق بين اسلام و ايمان سؤال کرد، حضرت به او پاسخ ندادند، بار ديگر سؤال کرد حضرت به او پاسخ نداد، سپس در ميان راه با هم ملاقات کردند، در حالي که آن مرد عازم سفر بود، حضرت به او فرمودند: مثل اينکه عازم سفر هستي؟ گفت: بله چنين است. حضرت فرمودند: پس با من در خانه ملاقات کن، او به ملاقات حضرت (در خانه‏اش) رفت، و آنجا از ايشان درباره‏ي اسلام و ايمان و فرق بين آن دو سؤال نمود. حضرت فرمود: اسلام همان ظاهري است که مردم بر آن هستند: شهادت به وحدانيت خدا، و رسالت محمد - صلي الله عليه و آله و سلم - (يعني اجراي شهادتين) و اقامه‏ي نماز و زکاة دادن و حج خانه‏ي خدا، و روزه گرفتن در ماه رمضان، اين اسلام است. سپس حضرت فرمودند: ايمان شناخت اين امر است (يعني ولايت اهل بيت - عليهم‏السلام -) به اضافه مطالب گذشته، پس اگر به آن مطالب اقرار کند، ولي اين امر را نشناسد مسلمان است ولي از حق گمراه است. توضيح: گويا تأخير جواب حضرت به خاطر تقيه و مصلحت بوده است. [2] . 3- ابوالصباح کناني گويد: به امام صادق - عليه‏السلام - عرض کردم: کدام برتر [ صفحه 66] است: ايمان يا اسلام؟ زيرا مردمي که نزد ما هستند مي‏گويند: اسلام برتر از ايمان است؟ فرمود: ايمان برتر از اسلام است. عرض کردم: اين مطلب را به من خوب بفهمان. فرمود: چه مي‏گوئي درباره‏ي کسي که عمدا در مسجدالحرام حدثي (مثل بول) نمايد؟ عرض کردم: او را به شدت مي‏زنند. فرمود: درست گفتي. سپس فرمود: چه مي‏گوئي درباره‏ي کسي که در خانه‏ي کعبه عمدا حدثي صادر کند؟ عرض کردم: بايد کشته شود. فرمود: درست گفتي، مگر نمي‏بيني که خانه‏ي کعبه عملا فضيلتش از مسجد الحرام بيشتر است، و کعبه با مسجد شريک است ولي مسجد با کعبه شريک نيست (زيرا کيفر توهين به کعبه در مسجد نيست) همچنين ايمان با اسلام شريک است ولي اسلام با ايمان شريک نيست. [3] .