1- روايت شده است: مردي از امام صادق - عليه‏السلام - درباره‏ي قضا و قدر سؤال کرد؟ حضرت فرمودند: آنچه که مي‏تواني انسان را به خاطر آن ملامت و مورد سرزنش قرار دهي آن عمل از ناحيه‏ي خود انسان است (و کار خدا نيست)، و آنچه که به خاطر آن نمي‏تواني انسان را ملامت و سرزنش کني آن از ناحيه‏ي خدا (و فعل او) است. خداوند متعال به بنده مي‏گويد: چرا معصيت کردي؟ چرا فسق کردي؟ چرا شراب خوردي؟ چرا زنا کردي؟ پس اينها کار انسان است. ولي به او نمي‏گويد: چرا بيمار شدي؟ چرا کوتاه شدي؟ چرا سفيد شدي؟ چرا سياه شدي؟ زيرا اين امور فعل خداست. [1] . 2- جميل گويد: از امام صادق - عليه‏السلام - درباره‏ي قضا و قدر سؤال نمودم. حضرت فرمود: آنها دو مخلوق از مخلوقات خدا هستند، و خداوند در مخلوق خود هر طوري که بخواهد کم و زياد مي‏کند. جميل گويد: خواستم درباره‏ي مشيت سؤال کنم، حضرت به من نگاه کردند، و فرمودند: در اين زمينه به تو پاسخ نمي‏دهم. [2] . 3- ابن اذينه گويد: به امام صادق - عليه‏السلام - گفتم: فدايت شوم؛ درباره‏ي قضا و قدر چه مي‏گوئي؟ [ صفحه 54] حضرت فرمود: خداوند هنگامي که روز قيامت بندگان را جمع مي‏کند، از عهدي که بين او و آنها هست سؤال خواهد نمود، ولي از چيزي که بر آنها مقدر نموده سؤال نخواهد کرد. [3] . [ صفحه 57]

[1] بحارالأنوار: ج 5 ص 59 ح 109. [2] بحارالأنوار: ج 5 ص 120 ح 62. [3] بحارالأنوار: ج 5 ص 112 ح 38.