1- عبدالکريم حلبي گويد: به امام صادق - عليه‏السلام - عرض کردم: چرا دست کشيدن به حجر اسود مستحب شد؟ حضرت فرمود: هنگامي که خداوند از بني آدم ميثاق گرفت حجر را از بهشت خواست و به او فرمان داد که ميثاق را ببلعد، و آن چنين کرد، و لذا شهادت مي‏دهد براي هر کس که با اعتراف به حق نزد او بيايد. عرض کردم: چرا و به چه علت سعي بين صفا و مروه جزو مناسک حج قرار داده شد؟ فرمود: چون ابليس (شيطان) در آن وادي در برابر حضرت ابراهيم - عليه‏السلام - آشکار شد و حضرت ابراهيم - عليه‏السلام - از او با سرعت دور شد (و فرار کرد) چون دوست نداشت با او سخن بگويد، و آنجا منازل شيطان بود. عرض کردم: چرا تلبيه (و لبيک گفتن) جزو مناسک حج قرار داده شد؟ [ صفحه 390] حضرت فرمود: چون خدا به ابراهيم - عليه‏السلام - فرمود: (و أذن في الناس بالحج) [1] «و مردم را دعوت عمومي به حج کن»، و حضرت ابراهيم بر فراز تپه‏اي ايستاد، و ندا داد و دستور حج کردن را به گوش همگان رسانيد و همه شنيدند، و از هر سو به او پاسخ دادند. عرض کردم: چرا روز هشتم روز ترويه ناميده شده است؟ حضرت فرمود: چون در عرفات آب يافت نمي‏شود، و آنها آب را از مکه براي آنجا حمل مي‏کردند، و برخي به برخي ديگر مي‏گفتند: آب برداشتيد؟ لذا نامش روز ترويه - يعني روز آب‏برداري - ناميده شد. [2] . 2- حماد بن عثمان گويد: مردي بود در مکه - که غلام يا از دوستان بني‏اميه - و نامش ابن ابو عوانه بود و عبا مي‏پوشيد، و هرگاه امام صادق - عليه‏السلام - يا يکي از شخصيتهاي اهل بيت - عليهم‏السلام - وارد مکه مي‏شد، او را آزار مي‏داد و براي او ايجاد مزاحمت مي‏کرد. روزي که امام صادق - عليه‏السلام - وارد مکه شده بود، و مشغول به طواف بود، خود را به امام رسانيد، و گفت: اي اباعبدالله؛ درباره‏ي استلام (و دست ماليدن به حجر اسود) چه مي‏گوئيد؟ حضرت فرمود: رسول خدا - صلي الله عليه و آله و سلم - دست به آن ماليد. آن مرد گفت: نديدم شما دست به آن بماليد. حضرت فرمود: مي‏ترسم ضعيفي را آزار بدهم يا اذيت بشود. آن مرد گفت: تو مدعي شدي که رسول خدا - صلي الله عليه و آله و سلم - به آن دست ماليد. حضرت فرمود: بله، ولي رسول خدا - صلي الله عليه و آله و سلم - را هرگاه مي‏ديدند، حق او را مي‏شناختند، (و راه را براي او باز مي‏کردند) ولي حق من را [ صفحه 391] کسي نمي‏شناسد. [3] . مردي به حضرت صادق - عليه‏السلام - عرض کرد: چرا تنها به اين دو رکن دست کشيده مي‏شود، و به آن دو دست کشيده نمي‏شود؟ حضرت فرمود: زيرا رسول خدا - صلي الله عليه و آله و سلم - فقط به اين دو دست کشيد و به آن دو دست نکشيد، پس کاري نکن که رسول خدا - صلي الله عليه و آله و سلم - نکرد. [4] . - توضيح: مراد از دو رکن که پيامبر - صلي الله عليه و آله و سلم - به آن دست کشيد رکن يماني و حجر اسود است.

[1] سوره‏ي حج آيه‏ي 27. [2] المحاسن: ص 320، بحارالأنوار: ج 96 ص 43 ح 29. [3] الکافي: ج 4 ص 409، بحارالأنوار: ج 47 ص 232 ح 21. [4] فقه الرضا - عليه‏السلام -: ص 73، بحارالأنوار: ج 96 ص 355 ح 15.