نوح بن شعيب و محمد بن حسن گويند: ابن ابي‏العوجاء از هشام بن الحکم سؤال نمود مگر نه اينکه خداوند حکيم است؟ فرمود: بله او حکيمترين حکيمان است. گفت: پس خبر ده مرا از معني قول خداوند متعال: (فانکحوا ما طاب لکم من النساء مثني و ثلاث و رباع فان خفتم أن لا تعدلوا فواحدة) [1] «پس با زنان پاک ازدواج نمائيد، دو يا سه يا چهار همسر و اگر مي‏ترسيد عدالت را (درباره‏ي همسران متعدد) رعايت نکنيد تنها يک همسر بگيريد»، مگر نه اين است که واجب است؟ هشام گفت: بله. گفت: پس خبر ده مرا از معني فرمايش خداي متعال: (و لن تستطعوا أن تعدلوا بين النساء ولو حرصتم فلا تميلوا کل الميل) [2] «وشما هرگز نمي‏توانيد در ميان زنان عدالت برقرار کنيد، هر چند کوشش نماييد! ولي تمايل خود را به کلي متوجه يک طرف نسازيد». کدام حکيم چنين سخن مي‏گويد؟ هشام پاسخي نداشت، و لذا به مدينه سفر نمود و خدمت امام صادق - عليه‏السلام - رسيد. حضرت فرمود: اي هشام؛ چه شده است که در غير زمان حج يا عمره به اينجا آمده‏اي؟ هشام گفت: فدايت شوم؛ براي امر مهمي آمده‏ام. ابن ابي‏العوجاء از من [ صفحه 140] سؤالي نمود که پاسخ آن را ندارم. حضرت فرمود: آن چيست؟ هشام: داستان را براي حضرت بازگو کرد. حضرت فرمود: اما گفته‏ي خداي متعال: «پس با زنان پاک ازدواج نمائيد، دو يا سه يا چهار همسر و اگر مي‏ترسيد عدالت را (درباره‏ي همسران متعدد) رعايت نکنيد تنها يک همسر بگيريد» يعني در نفقه (نمي‏توانيد عدالت را رعايت کنيد). و اما فرمايش خدا: «و شما هرگز نمي‏توانيد در ميان زنان عدالت برقرار کنيد، هر چند کوشش نماييد! ولي تمايل خود را به کلي متوجه يک طرف نسازيد که ديگري به صورت زني که شوهرش را از دست داده درآوريد! يعني در محبت. راوي گويد: چون هشام با اين پاسخ به سوي ابن ابي‏العوجاء برگشت، و او را از آن مطلع ساخت، ابن ابي‏العوجاء گفت: به خدا قسم؛ اين پاسخ مال تو نيست. [3] . 2- روايت شده است هنگامي که مردي از زنديقان از ابوجعفر احول سئوال نمود و گفت: خبر ده مرا از فرمايش خدا: (فانکحوا ما طاب لکم من النساء مثني و ثلاث و رباع فان خفتم أن لا تعدلوا فواحدة) [4] «پس با زنان پاک ازدواج نمائيد، دو يا سه يا چهار همسر و اگر مي‏ترسيد عدالت را (درباره‏ي همسران متعدد) رعايت نکنيد، تنها يک همسر بگيريد».و آنچه در آخر سوره فرموده است يعني: (و لن تستطعوا أن تعدلوا بين النساء ولو حرصتم فلا تميلوا کل الميل) [5] «و شما هرگز نمي‏توانيد در ميان زنان، عدالت برقرار کنيد، هر چند کوشش نماييد! ولي تمايل خود را به کلي متوجه يک طرف نسازيد» بين اين دو کلام فرق و تباين هست. ابوجعفر احول گويد: من پاسخي بر اين سؤال نداشتم، به مدينه سفر کردم و بر امام صادق - عليه‏السلام - وارد شدم و از نسبت اين دو آيه به همديگر پرسيدم. [ صفحه 141] امام - عليه‏السلام - فرمودند: اما فرمايش او: (فان خفتم أن لا تعدلوا فواحدة) «و اگر مي‏ترسيد عدالت را (درباره‏ي همسران متعدد) رعايت نکنيد، تنها يک همسر بگيريد».يعني در نفقه. و فرمايش او: «و شما هرگز نمي‏توانيد در ميان زنان، عدالت برقرار کنيد، هر چند کوشش کنيد!» مقصود محبت و مودت است، زيرا کسي نمي‏تواند در محبت بين دو همسر عدالت را رعايت کند. ابوجعفر احول به آن مرد بازگشت، و پاسخ را به اطلاع او رسانيد. آن مرد گفت: اين را از حجاز آورده‏اي. [6] .