راوي ميگويد: عرض کردم: از آنچه خداوند مؤمنين را بر استباق بر ايمان خبر داده؛ آگاهم ساز.
حضرت فرمودند: خداوند فرموده: (سابقوا إلي مغفرة من ربکم و جنة عرضها کعرض السماء و الأرض أعدت للذين آمنوا بالله و رسله). [1] .
«به پيش تازيد براي رسيدن به مغفرت پروردگارتان و بهشتي که پهنهي آن مانند پهنهي آسمان و زمين است، و براي کساني که به خدا و رسولش ايمان آوردهاند؛ آماده شده است».
و فرمود: (السابقون السابقون - أولئک المقربون) [2] «و (سومين گروه) پيشگامان پيشگامند، آنها مقربانند»!
و فرمود: (و السابقون الأولون من المهاجرين و الأنصار و الذين اتبعوهم باحسان رضي الله عنهم و رضوا عنه). [3] «و پيشگامان نخستين از مهاجرين و انصار، و کساني که به نيک از آنها پيروي کردند، خداوند از آنها خشنود گشت، و آنها (نيز) از او خشنود شدند».
پس با مهاجران نخستين شروع کرد چرا که درجهي سبقت آنها مقدم بود سپس گروه دوم انصار را آورد و سپس گروه سوم تابعين با احسان ياد نمود، پس هر گروهي به اندازهي درجات و منازلش پيش خودش قرار داد.
سپس خداي عزوجل آنچه بعضي از دوستان و اولياءاش نسبت به بعضي ديگر برتري داده ذکر کرده است.
[ صفحه 100]
پس فرمود: (و لقد فضلنا بعض النبيين علي بعض) [4] «بعضي از آن رسولان را بر بعضي ديگر برتري داديم؛ برخي از آنها، خدا با او سخن ميگفت؛ و بعضي را درجاتي برتر داد...» تا آخر آيه.
وفرمود: (تلک الرسل فضلنا بعضهم علي بعض منهم من کلم الله و رفع بعضهم درجات) [5] «ما بعضي از پيامبران را بر بعضي ديگر برتري داديم.»
و فرمود: (أنظر کيف فضلنا بعضهم علي بعض و للآخرة أکبر درجات و أکبر تفضيلا) [6] «ببين چگونه بعضي را (در دنيا به خاطر تلاششان) بر بعضي ديگر برتري بخشيدهايم؛ و درجات آخرت و برتريهايش، از اين هم بيشتر است!»
و فرمود: (هم درجات عند الله) [7] «هر يک از آنان، درجه و مقامي در پيشگاه خدا دارند؛»
و فرمود: (و يؤت کل ذي فضل فضله) [8] «و به هر صاحب فضيلتي، به مقدار فضيلتش ببخشد!»
و فرمود: (الذين آمنوا و هاجروا و جاهدوا في سبيل الله بأموالهم و أنفسهم أعظم درجة عند الله) [9] «آنها که ايمان آوردند، و هجرت کردند، و با اموال و جانهايشان در راه خدا جهاد نمودند، مقامشان نزد خدا برتر است».
و فرمود: (و فضل الله المجاهدين علي القاعدين أجرا عظيما - درجات منه و مغفرة و رحمة). [10] «و مجاهدان را بر قاعدان، با پاداش عظيمي برتري بخشيده است. درجات (مهمي) از ناحيهي خداوند، وآمرزش و رحمت (نصيب آنان ميگردد)»؛
[ صفحه 101]
و فرمود: (لا يستوي منکم من أنفق من قبل الفتح و قاتل أولئک أعظم درجة من الذين أنفقوا من بعد و قاتلوا) [11] «کساني که قبل از پيروزي انفاق کردند و جنگيدند (با کساني که پس از پيروزي انفاق کردند) يکسان نيستند؛ آنها مقامشان بلندتر از کساني هستند که بعد از فتح انفاق نمودند و جهاد کردند؛»
و فرمود: (يرفع الله الذين آمنوا منکم و الذين أوتوا العلم درجات). [12] «خداوند کساني را که ايمان آوردهاند و کساني را که علم به آنان داده شده درجات عظيمي ميبخشد؛»
و فرمود: (ذلک بأنهم لا يصيبهم ظمأ و لا نصب... إلي قوله: ان الله لا يضيع أجر المحسنين). [13] «اين به خاطر آن است که هيچ تشنگي و خستگي، و... به آنها نميرسد» تا آنجا که ميفرمايد: «زيرا خداوند پاداش نيکوکاران را تباه نميکند»!
و فرمود: (و ما تقدموا لأنفسکم من خير تجدوه عند الله). [14] «و (بدانيد) آنچه را از کارهاي نيک براي خود از پيش ميفرستيد نزد خدا (در سراي ديگر) خواهيد يافت».
و فرمود: (فمن يعمل مثقال ذرة خيرا يره - و من يعمل مثقال ذرة شرا يره). [15] «پس هر کس هم وزن ذرهاي کار خير انجام دهد آن را ميبيند! و هر کس هموزن ذرهاي کار بد کرده آن را ميبيند!»
پس اين توضيح و بيان درجات و منازل ايمان در نزد خداي جليل و عزيز است. [16] .
|