سوگمندانه بايد ابراز داشت کتاب حقايق التفسير که تفسير عرفاني امام صادق (عليه السلام) نيز بدان ضميمه است، پس از آن که به قلم ابوعبدالرحمن سلمي، ترتيب و نگارش يافت، هم چنان تا نيمه دوم قرن بيستم ميلادي به صورت نسخه هاي دست نويس، باقي ماند و با وجود منزلت والا و جايگاه بلند سلمي و آثارش در انديشه و سخن انديشه ورزان ديني، چندان توجهي به تحقيق و چاپ و نشر تفسير ياد شده و ديگر آثار وي مبذول نگرديد. خوشبختانه نسخه هاي خطي اين اثر در کتابخانه هاي کشورهاي اسلامي و غيراسلامي موجود است که خود روزنه اي از اميد به روي بلند همتان مي گشايد. پل نويا، نخستين مصحح و نشر دهنده ي اين کتاب مي نويسد: (مي دانيم که تعداد زيادي نسخه خطي از کتاب حقايق التفسير سلمي وجود دارد، من خود ده نمونه از آنها را فقط در کتابخانه هاي استانبول و نيز در موزه بريتانيا به معاينه ديده ام) [1] . تفسير امام صادق (عليه السلام) پس از تأليف توسط ابوعبدالرحمن سلمي براي نخستين بار توسط پژوهشگر فرانسوي لويي ماسينيون در نيمه اول قرن بيستم شناسايي گرديد... پل نويا دراين مورد مي نويسد: (اهميت تفسير عرفاني را که صوفيان سني به امام جعفر صادق متوفاي (148 هـ.ق/ 765 م) نسبت داده اند مانند اهميت بسياري از متون عرفاني کهن براي نخستين بار لويي ماسينيون در اثر خود به نام تحقيق در اصطلاحات عرفاني اسلامي (ص 201 ـ 206) مورد تأکيد قرار داده است. زماني، ي، ف، روسکات مقاله اي به نام امام جعفر صادق منتشر ساخته و در آن مسئله مرموز جابربن حيان و امام را که به قول مورخان اسلامي به علم کيميا پرداخت و به گواهي خود ابن نديم در علوم غريبه استاد جابر بود، بررسي کرده است روسکات در نخستين بخش اين مقاله، آثار گوناگون منسوب به امام را، از نظر مي گذراند، ولي گويا وي از کار تفسيري امام بي خبر است يا آن را بيرون از حوزه پژوهش هاي خود قلمداد مي کند.) [2] . لويي ماسينيون در معرفي کتاب و اثبات صحت انتساب آن به امام و راويان احتمالي که کتاب را از امام صادق (عليه السلام) شنيده و به ديگران روايت کرده اند تحقيق نسبتاً مفصل و قابل توجهي دارد...

[1] ابو عبدالرحمن سلمي، مجموعه آثار، مقدمه پل نويا بر تفسير امام صادق، ترجمه احمد سميعي/ 8. [2] همان/ 5.