در ادامهي روايت، امام صادق عليهالسلام مؤمنان را از بدگويي نسبت به شيعيان بر حذر داشته و به ايشان سفارش ميکند که حتي اگر برخي از شيعيان گناه کار باشند، جز سخن خير، چيز ديگري دربارهي آنها نگويند، بلکه با خضوع و خشوع و التماس، دعا کنند که خداوند به آنها توفيق دهد گناهانشان را ترک و توبه کنند تا مشمول آمرزش حق تعالي قرار گيرند.
اين يک دستور اخلاقي است که مؤمنان نبايد به محض اين که خطايي از برادران ديني خود مشاهده کردند، با آنها قطع رابطه کنند و ايشان را منحرف، غير قابل هدايت و اهل جهنم بدانند. اگر شيعيان گناه کار هستند ولي اساس ايمان و اعتقادشان درست است، بايد خالصانه برايشان دعا کنيم که خداوند توفيق توبه و ترک گناه به آنها عطا فرمايد.
انسان بايد نسبت به مؤمنان حسن ظن داشته باشد؛ بر فرض اگر گناهي هم کردهاند، فقط همان کارشان را بد بداند و نسبت به خودشان دشمني نداشته باشد. روايتي هم در اين باره وجود دارد که ميفرمايد: خداوند کساني را که مؤمن هستند و ايمانشان را حفظ ميکنند دوست دارد؛ اگر آنها کار بدي بکنند، خداوند همان کار بدشان را دشمن ميدارد، اما خودشان را دشمن نميدارد. برعکس، اگر کساني از ريشه فاسد بوده و عقايدشان درست نباشد، اگر کار خوبي هم انجام دهند، خداوند کار خوبشان را دوست ميدارد اما خودشان را دوست نميدارد.
[ صفحه 84]
ما نيز بايد نسبت به ديگران اين گونه باشيم؛ اگر کسي مؤمن و اعتقادش صحيح است، بايد او را دوست داشته باشيم، اگر گناهي هم ميکند، آن گناهش را دشمن بداريم و دعا کنيم خداوند به او توفيق دهد گناهش را ترک کند و آمرزيده شود.
حضرت در ادامه ميفرمايد: هر کس سراغ ما بيايد و ولايت ما را پذيرفته و ولايت دشمنان ما را نپذيرفته باشد، به اين شرط که هر چه ميداند بگويد و از گفتن چيزهايي که نميداند پرهيز کند و در زمينههايي که برايش مشکل و مشتبه است سکوت نمايد، مشمول شفاعت ما شده و به بهشت ميرود.
بر اين اساس، اگر از شخصي سؤالي پرسيده شود که نسبت به آن علم ندارد، بايد سکوت کند و از اظهار نظر خودداري نمايد. بسياري از افراد هستند که وقتي مسألهاي مطرح ميشود، بدون اين که دربارهي آن علم داشته و تحقيق کرده باشند، به انکار آن ميپردازند، در حالي که دليل انکار خود را نيز نميدانند. انسان مؤمن بايد اين شجاعت را داشته باشد که اگر در مسايل ديني و غير آن از او سؤالي شد با صراحت بگويد: «نميدانم؛ از کسي که تحقيق بيشتري در اين زمينه کرده و متخصصتر است بپرسيد. از سوي ديگر، کساني که دربارهي موضوعي خوب تحقيق کردهاند و نسبت به آن علم و آگاهي دارند، بايد محکم و استوار روي حرفشان بايستند و از آن دفاع نمايند.
|