يکي از موضوعاتي که در روايات بسيار تأکيد گرديده و علماي اخلاق درباره آن بسيار بحث کرده‏اند، مسأله‏ي «محاسبه‏ي نفس» است. در اين روايت نيز بر اين مسأله تأکيد شده که هر کس بايد از خود حساب بکشد و دست کم، در هر شبانه روز، يک بار خود را محاسبه کند. بهترين موقع براي اين کار شب‏ها است که پيش از خواب، دست کم، چند دقيقه در رفتارمان تأمل کنيم و ببينيم آيا کارهايي که انجام داده‏ايم درست بوده است يا نه. اگر خطايي انجام داده‏ايم، به آن معترف باشيم و در صدد جبران آن برآييم. امام صادق عليه‏السلام در اين روايت به ابن‏جندب مي‏فرمايند: يا ابن‏جندب، حق علي کل مسلم يعرفنا أن يعرض عمله في کل يوم و ليلة علي نفسه فيکون محاسب نفسه، فان رأي حسنة استزاد منها و ان رأي سيئة استغفر منها لئلا يخزي يوم القيمة؛ اي پسر جندب، بر هر مسلماني که ما را مي‏شناسد، لازم است که در هر روز و شب، اعمالش را بر خود عرضه بدارد و از نفس خود حساب بکشد؛ اگر کار خوبي در آنها يافت، بر آن بيفزايد و اگر کار زشتي يافت، طلب بخشايش نمايد تا در قيامت دچار رسوايي نگردد.