يکي از موضوعاتي که در روايات بسيار تأکيد گرديده و علماي اخلاق درباره آن بسيار بحث کردهاند، مسألهي «محاسبهي نفس» است. در اين روايت نيز بر اين مسأله تأکيد شده که هر کس بايد از خود حساب بکشد و دست کم، در هر شبانه روز، يک بار خود را محاسبه کند. بهترين موقع براي اين کار شبها است که پيش از خواب، دست کم، چند دقيقه در رفتارمان تأمل کنيم و ببينيم آيا کارهايي که انجام دادهايم درست بوده است يا نه. اگر خطايي انجام دادهايم، به آن معترف باشيم و در صدد جبران آن برآييم.
امام صادق عليهالسلام در اين روايت به ابنجندب ميفرمايند: يا ابنجندب، حق علي کل مسلم يعرفنا أن يعرض عمله في کل يوم و ليلة علي نفسه فيکون محاسب نفسه، فان رأي حسنة استزاد منها و ان رأي سيئة استغفر منها لئلا يخزي يوم القيمة؛ اي پسر جندب، بر هر مسلماني که ما را ميشناسد، لازم است که در هر روز و شب، اعمالش را بر خود عرضه بدارد و از نفس خود حساب بکشد؛ اگر کار خوبي در آنها يافت، بر آن بيفزايد و اگر کار زشتي يافت، طلب بخشايش نمايد تا در قيامت دچار رسوايي نگردد.
|