توبهکنندگان، لقب گروهي از شيعيان کوفه که به خونخواهي شهداي کربلا قيام کردند. پس از حادثه کربلا، شيعيان کوفه بخاطر ياري نکردن امام حسين «ع» پشيمان شدند و توبه کردند و زدودن ننگ کوتاهي در نصرت امام را در قيام و انتقام از قاتلان سيد الشهدا ديدند. سليمان بن صرد خزاعي را که از چهرههاي بارز شيعه بود به رياست برگزيده، در خانه او گرد آمدند و همپيمان شدند تا دست به قيام عليه امويان بزنند.آغاز تصميمشان در سال61 هجري بود، ليکن زمان نهضت را در سال 65 هجري قرار دادند.در اين مدت، باجذب افراد به گروه خويش و تهيه سلاح و فراهم کردن امکانات نهضت، پس از مدتي سازماندهي مخفيانه، سرانجام با جمعيتي 4000 نفري قيام کردند و با شعار «يا لثارات الحسين»، عازم نخيله شدند تا از آنجا به سوي شام حرکت کنند.شروع قيام آنان را در عصر مروان بن حکم، روز چهارشنبه بيست و دوم ربيع الثاني گفتهاند. [1] .
بر سر تربت سيد الشهدا رفتند و پس از زيارت قبر حسين «ع» و گريهها و نالهها با خداچنين راز و نياز کردند: «پروردگارا! ما پسر دختر پيامبرمان را خوار و بيياور ساختيم، گذشته ما را ببخشاي و توبه ما را بپذير، که تو توبه پذير مهرباني، بر حسين و ياران شهيد وصديق او رحمت فرست.ما تو را شاهد ميگيريم که بر همان راه و هدفي هستيم که آنان جان باختند، پس اگر ما را نبخشايي و رحم نکني از زيانکاران خواهيم بود». [2] به خاطر همين اظهار توبه و پشيماني، به «توابين» مشهور شدند.چون عامل اصلي فاجعه کربلا را حکومتيزيد ميدانستند، از آنجا رو به شام نهادند و به عين الورده آمدند و در آنجا با سپاه شام برخوردي شديد داشتند.پس از چندين روز نبرد سخت، سرانجام سران نهضت، از جمله سليمان بن صرد که آن هنگام 93 سال از عمرش ميگذشت به شهادت رسيدند و انقلابيون چون توان مقابله با سپاه انبوه شام را که با فرماندهي «حصين بن نمير» آمده بودند نداشتند، شبانه به کوفه رفتند، البته جمعي هم در درگيري شهيد شدند. [3] رهبران نهضت، بجز سليمان، عبارت بودند از: مسيب بن نجبه، عبدالله بن سعد ازدي، عبدالله بن وال، رفاعة بن شداد.
|