هم به معناي محل قتل است، هم کتابي که درباره شرح قتل حسين بن علي‏ «ع‏» و واقعه‏کربلا نوشته شده باشد.به نقل دهخدا: جايي و زميني که کسي در آنجا کشته شده باشد.البته به معناي جايي و عضوي از بدن نيز گفته که اگر تير يا تيغي بر آنجا وارد آيد، سبب قتل شخص مي‏شود. (لغت‏نامه دهخدا) به انگيزه زنده نگهداشتن ياد حادثه عاشورا و شهداي کربلا، از صدر اسلام تاکنون، همواره کتابهايي بعنوان‏ «مقتل‏» نوشته شده و مي‏شود.شيخ آقا بزرگ‏ تهراني بيش از هفتاد کتاب را با همين عنوان نام مي‏برد که به حادثه کربلا مربوط مي‏شود [1] و «مقتل‏» اصبغ بن نباته (از ياران علي عليه السلام) را اولين مقتلي مي‏داند که نگاشته شده‏است. [2] نام برخي از مقتلهاي معروف از اين قرار است (البته آنها که عنوان‏ «مقتل‏» دارد): «مقاتل الطالبيين‏»: نوشته ابوالفرج اصفهاني (م 356) که در شرح حال و ذکر اسامي ‏شهداي فرزندان ابو طالب است.اين کتاب به فارسي نيز ترجمه شده است. [3] . «مقتل ابي مخنف‏»: نوشته لوط بن يحيي بن سعيد بن مخنف، معروف به ابو مخنف که‏ درباره حوادث عاشوراست.اين کتاب نيز به فارسي ترجمه شده است.اخيرا با نام‏ «مقتل ‏الحسين و مصرع اهل بيته و اصحابه في کربلا» در 230 صفحه توسط مؤسسة الوفاء چاپ ‏شده است. «مقتل خوارزمي‏»: متن تاريخي مربوط به حوادث کربلاست، در دو جزء که توسط موفق بن احمد مکي خوارزمي (م 568) تاليف شده و اغلب مطالبش را از تاريخ ‏ابن اعثم (م 314) نقل کرده است. «مقتل الحسين‏»: عبد الرزاق المقرم (م 1391 ق در نجف) که درباره نهضت ‏حسيني ‏است و وقايع کربلا از خروج امام حسين‏ «ع‏» از مدينه تا حوادث پس از عاشورا را دربر دارد.کتابهاي مقتل ديگري هم معروف است، همچون: نفس المهموم، لهوف، منهاج الدموع، العيون العبري، مثير الاحزان، روضة الشهدا، اسرار الشهادة، منتهي الآمال، بحار الانوار، ج 45 و... .

[1] الذريعه، ج 22، ص 21 به بعد.همچنين در کتاب‏ «نگرشي به مرثيه‏سرايي در ايران‏» عبد الرضا افسري کرماني، ص 137، بيش از شصت کتاب شعر و به نثر عنوان‏ «مقتل‏» را با نام گردآورندگان آنها آورده است. [2] همان، ص 23، شماره 5838. [3] «سرگذشت‏ کشته‏شدگان از فرزندان ابوطالب‏» سيد هاشم رسولي محلاتي.