در اصطلاح، اين کلمه به گفتن «انا لله و انا اليه راجعون» گفته ميشود (ما براي خدا و از سوي اوييم و به سوي او باز ميگرديم) و کسي که با مصيبتي يا خبر مرگي مواجه شود، آن را بر زبان جاري ميکند و با حکايت از اينکه باز گشت همه به سوي خداست، بر داغ خويش يا ديگري تسکيني ميدهد.درباره استرجاع هنگام مصيبت، احاديثي است، از جمله امام باقر «ع» فرمود: «ما من مؤمن يصاب بمصيبة في الدنيا فيسترجع عند مصيبته و يصبر حين تفجاه المصيبة، الا غفر الله له ما مضي من ذنوبه الا الکبائر التي اوجب الله عليها النار.» [1] .
هيچ مؤمن مصيبت زدهاي در دنيا نيست که هنگام مصيبت، «انا لله و انا اليه راجعون» گويد و بر مصيبت ناگهاني شکيبا باشد، مگر آنکه خداوند گناهان گذشتهاش راميبخشايد، مگر گناهان کبيره که خداوند بر آنها وعده دوزخ داده است.
امام حسين «ع» بارها در طول راه کربلا و در خود کربلا و عاشورا اين جمله را بر زبان راند.از جمله هنگام شنيدن خبر شهادت مسلم بن عقيل در منزلگاه «زرود»، و نيز شبي که در «قصر بني مقاتل» منزل کرده بودند، علي اکبر اين جمله را مکرر از پدر شنيد.چون علت آن را پرسيد، سيد الشهدا فرمود: در خواب ديدم که صدايي ميگويد: اين قافله به سوي مرگ ميرود... [2] پيش از آن در مدينه نيز هنگام گفتگو با مروان حکم، امام حسين «ع» ضمن بيان فاجعه بار بودن خلافتيزيد، «انا لله و انا اليه راجعون» گفت. [3] .
اين اعتقاد، يعني «از اويي و به سوي اويي» هم زندگي را بر انسان ميسازد و از بند تعلقات ميرهاند، هم مرگ را هموار و پذيرفتني ميکند و او را به منزلگاه ابدي مشتاق ميسازد و تنها نفسهاي مطمئنه در برابر مصيبتها و داغ شهيدان، آرامش دارند مرگ راکوچيدن به خانه هميشگي و جوار خدا ميدانند.
|