مقصود، مجموعه مفاهيم، سخنان، اهداف و انگيزه‏ها، شيوه‏هاي عمل، روحيات واخلاقيات والايي است که در نهضت کربلا گفته شده يا به آنها عمل شده يا در حوادث آن ‏نهضت، تجسم يافته است.اين ارزشها و باورها هم در کلمات سيد الشهدا «ع‏» و اصحاب و فرزند متجلي است، هم در رفتارشان در جريان آن قيام.فرهنگ عاشورا را بايد از کساني ‏آموخت که دست و دلشان و فکر و عملشان در کار عاشورا بوده است.پيش از آنکه‏ ديگران و نسلهاي بعدي و تحليل‏گران پس از واقعه بخواهند فرهنگ عاشورا را معرفي‏ کنند، در حرفها و هدفهاي خود نقش آفرينان حماسه کربلا، اين فرهنگ، بوضوح مطرح ‏شده است و بيواسطه آن را نشان مي‏دهد.اين فرهنگ را از خلال زيارتنامه‏ها، مقتلها، رجزها، خطبه‏ها و نيز بررسي حوادث و رخدادهاي عاشورا مي‏توان استخراج کرد و همين فرهنگ است که در هر جا و در ميان هر قومي باشد، کربلا آفرين مي‏گردد و انسانها را مبارزاني با ستم و مدافعاني نسبت به حق تربيت مي‏کند. فرهنگ عاشورا همان زير بناي عقيدتي و فکري است که در امام حسين‏ «ع‏» و شهداي‏ کربلا و اسراي اهل بيت‏ «ع‏» بود و سبب پيدايش آن حماسه و ماندگاري آن قيام شد. مجموعه آن باورها و ارزشها و مفاهيم را مي‏توان در عنوانهاي زير خلاصه کرد: مقابله با تحريف دين، مبارزه با ستم طاغوتها و جور حکومتها، عزت و شرافت انسان، ترجيح مرگ‏سرخ بر زندگي ذلت بار، پيروزي خون بر شمشير و شهادت بر فاجعه، شهادت طلبي وآمادگي براي مرگ، احياء فريضه امر به معروف و نهي از منکر و سنتهاي اسلامي، فتوت وجوانمردي حتي در برخورد با دشمن، نفي سازش با جور يا رضايت به ستم، اصلاح طلبي‏در جامعه، عمل به تکليف به خاطر رضاي خدا، تکليف گرايي چه به صورت فتح يا کشته‏شدن، جهاد و فداکاري همه جانبه، قرباني کردن خود در راه احياء دين، آميختن عرفان باحماسه و جهاد با گريه، قيام خالصانه براي خدا، نماز اول وقت، شجاعت و شهامت دربرابر دشمن، صبر و مقاومت در راه هدف تا مرز جان، ايثار، وفا، پيروزي گروه اندک ولي‏حق بر انبوه گروه باطل، هواداري از امام حق و برائت و بيزاري از حکام جور، حفظکرامت امت اسلامي، لبيک گويي به فرياد استغاثه مظلومان، فدا شدن انسانها در راه ارزشهاو... . براي تک تک محورهاي ياد شده، مي‏توان از سخنان امام حسين‏ «ع‏» و اصحابش، يا نحوه عمل و موضعگيري و جهاد و شهادتشان سند آورد و اين فرهنگنامه را مستندترساخت. [1] اين فرهنگ غني و متعالي هم در حماسه سازان عاشورا بود، هم بايد در پيروان‏امام حسين‏ «ع‏» و مدعيان همخطي با جريان عاشورا و تداوم آن راه باشد و عاشورائيان، هم ‏هوادار حرکتهاي در راستاي قيام کربلا باشند و هم بيزاري از ادامه دهندگان راه دشمنان‏سيد الشهدا «ع‏» را نشان دهند، چرا که راضيان به آن جنايتها نيز ملعونند.در زيارت‏عاشوراست: «فلعن الله امة سمعت بذلک فرضيت به...» فرهنگ عاشورا، خط‏ «ولايت وبرائت‏» است.