نام نهري در سرزمين کربلا، که حادثه عاشورا نزديک آن اتفاق افتاد و امام حسين «ع» و يارانش لب تشنه در کنار آب، شهيد شدند.فرات، نهر مقدس و با فضيلتي است که طبق روايات، دو ناودان از بهشت بر آن ميريزد و نهري پر برکت است و کودکي که کامش را باآب فرات بردارند، دوستدار اهل بيت «ع» ميشود. [1] در حديث است که فرات، مهريه زهراست. [2] مستحب است براي زيارت امام حسين از آب فرات غسل زيارت کنند که موجب آمرزش گناهان است. [3] نوشيدن از آب فرات نيز مطلوب است.امام صادق «ع» به سليمان بن هارون فرمود: «ما اظن احدا يحنک بماء الفرات الا احبنا اهل البيت». [4] .
و نيز فرمود: «من شرب من ماء الفرات و حنک به فانه يحبنا اهل البيت»، [5] هر کس از آب فرات بنوشد و کام را با آن بردارد، او دوستدار ما خاندان خواهد بود.در حديث، از فرات بعنوان نهر مؤمن و نيز نهر بهشتي ياد شده است: «نهران مؤمنان و نهران کافران، فالمؤمنان:
الفرات و نيل مصر...» [6] «اربعة انهار من الجنة: الفرات...». [7] .
«فرات» يادآور عظيمترين حماسه خونين و ماندگارترين صحنه وفا و صبر است. شير مردان عاشورايي در کربلا، در محرم سال 61 هجري توسط نيروهاي «ابن زياد» در محاصره قرار گرفتند و آب به روي اردوگاه امام حسين «ع» و اطفال و خيمهها بسته شد. سپاه دشمن ميخواست با قرار دادن حسين «ع» در مضيقه بي آبي، او را به تسليم وا دارد، اما آن حضرت مرگ شرافتمندانه و تشنه کامانه را برگزيد.عباس «ع» که براي آب آوردن از فرات، براي کودکان تشنه رفته بود.در کنار همين نهر علقمه دستانش قطع شد و به شهادت رسيد. «آب فرات» همچون «خاک کربلا»، هر دو آموزگار شجاعت و الهام بخش شهادتند.از اين رو برداشتن کام نوزاد با آب فرات يا تربتحسيني، چشاندن طعم شجاعت و انتقال فرهنگ شهادت در دل و جان شيعه است.
اما موقعيت جغرافيايي فرات: «شطي است در مغرب کشور عراق و متشکل است از دو شعبه «قره سو» و «مراد چاي» که سرچشمه آنها نزديک رود «ارس» در ارمنستان ترکيه است. موقعي که دو شعبه قره سو و مراد چاي به هم ميرسند، فرات به دجله نزديک ميشود، ولي مجددا دجله متوجه جنوب شرقي شده و فرات به سمت مغرب مايل ميشود و سپس در نزديکي خليج فارس به رود دجله ميپيوندد و از آن پس مجموع ايندو رود به نام «شط العرب» خوانده ميشود و به خليج فارس ميريزد.سرزميني را که بين دو رود دجله و فرات واقع است «الجزيره» ميگويند.طول رودخانه فرات تقريبا2900 کيلومتر است.جريان فرات در جلگه بين النهرين بسيار ملايم است و داراي بستري عريض ميباشد.يگانه عامل حاصلخيزي خاک عراق و جلب جمعيت در جلگه خشک و گرم بين النهرين، دو رود فرات و دجله ميباشد. بابل، پايتخت قديم کشور بابل در ساحل فرات بنا شده بود.» [8] .
|