از ابزار و وسايل عزاداري امام حسين‏ «ع‏» که در هيئتها و دسته‏هاي مذهبي به کار گرفته‏مي‏شود.علامت به معناي نشانه است.اين علامتها هم نشانه‏هاي گروههاي عزادار محسوب مي‏شده است و کساني هم که آن را حمل مي‏کردند، «علامت کش‏» بودند، يعني ‏علم بردار.به نوشته دهخدا: «صليب مانندي که بر چوب يا آهن افقي آن از سوي پايين‏شالهاي ترمه آويزند و از سوي زبر لاله و تنديسهايي از مرغ و جز آن نصب کنند و درميان زبانه‏اي از فلز طويل دارد و بر نوک آن فلز پر يا گلوله‏اي از شيشه الوارن نصب کنندو اين زبانه‏هاي فلزي که به‏ «تيغ‏» مشهور است، سه يا پنج باشد و در مراسم عزاداري‏محرم پيشاپيش دسته‏ها به حرکت آرند». [1] «شيئي است فلزي و کار صنعتگران اصفهان‏ که قدمت آن به عهد سلاطين صفوي مي‏رسد، داراي تعدادي زبانه، گنبد، گلدان و طاووس بوده و آن را با شالهاي سبز و سياه و قهوه‏اي و پر طاووس و سکه‏هاي نقره و شمشير و قمه و خنجر زينب مي‏کنند و در آخر دسته‏ها به حرکت در مي‏آورند... عده‏اي‏از جوانان هم نذر مي‏کنند که همه ساله بايد در بردن علمات، سهم داشته باشند». [2] به ‏آن علمات هم مي‏گويند.شباهت آن به صليب، مي‏رساند که پس از ارتباط ايران با اروپاييها در عصر قاجار، از آيينهاي مذهبي مسيحيت اقتباس شده است.به هرحال، نمودها و مظاهري است که گاهي عزاداران را از محتوا و اصل عزاداري و اقامه‏ شعائر ديني باز مي‏دارد.

[1] لغت نامه، دهخدا. [2] تاريخ تکايا و عزاداري قم، ص 214.