امام سوم شيعيان، شهيد کربلا و خون خدا، که نهضت عاشورا بر محور فداکاري و جانفشاني آن حضرت شکل گرفت و تاريخ بشري را سرشار از حماسه و ايثار کرد و درس آزادگي و عزت به انسان داد و با خون خويش که در کربلا ريخت، درخت اسلام ‏آبياري شد و امت مسلمان بيدار گشت. در معرفي آن امام، بايد کتابي قطور نوشت، ليکن در اينجا فشرده‏اي از زندگي آن‏ حضرت را مي‏خوانيد: امام حسين‏ «ع‏» در سوم شعبان سال چهارم هجري در مدينه به دنيا آمد.رسول خدا «ع‏» نام اين فرزند زهرا «ع‏» را «حسين‏» نهاد.وي مورد علاقه شديد پيامبرخدا «ع‏» بود و آن حضرت درباره او فرمود: «حسين مني و انا من حسين...» و در آغوش ‏پيامبر بزرگ شد.هنگام رحلت رسول خدا، شش ساله بود.در دوران پدرش علي بن‏ابي طالب‏ «ع‏» نيز از موقعيت والايي برخوردار بود، علم، بخشش، بزرگواري، فصاحت، شجاعت، تواضع، دستگيري از بينوايان، عفو و حلم و... از صفات برجسته اين حجت‏الهي بود.در دوران خلافت پدرش، در کنار آن حضرت بود و در سه جنگ‏ «جمل‏»، «صفين‏» و «نهروان‏» شرکت داشت. پس از شهادت پدرش که امامت به حسن بن علي‏ «ع‏» رسيد، همچون سربازي مطيع‏ رهبر و مولاي خويش و همراه برادر بود.پس از انعقاد پيمان صلح، با برادرش و بقيه ‏اهل بيت‏ «ع‏» به مدينه آمدند.با شهادت امام مجتبي‏ «ع‏» در سال 49 يا 50 هجري، بار امامت ‏به دوش سيد الشهدا قرار گرفت.در آن دوران دهساله که معاويه بر حکومت مسلط بود، امام حسين‏ «ع‏» همواره يکي از معترضين سرسخت نسبت به سياستهاي معاويه و دستگيريها و قتلهاي او بود و نامه‏هاي متعددي در انتقاد از رويه معاويه در کشتن حجر بن ‏عدي و يارانش و عمرو بن حمق خزاعي که از وفاداران به علي‏ «ع‏» بودند و اعمال ناپسند ديگر او نوشت.در عين حال، حسين بن علي‏ «ع‏» يکي از محورهاي وحدت شيعه و از چهره‏هاي برجسته و شاخصي بود که مورد توجه قرار داشت و همواره سلطه اموي از نفوذ شخصيت او بيم داشت.با مرگ معاويه در سال 60 هجري، يزيد به والي مدينه نوشت‏ که از امام حسين‏ «ع‏» به نفع او بيعت بگيرد.اما سيد الشهدا که فساد يزيد و بي‏لياقتي او را مي‏دانست، از بيعت امتناع کرد و براي نجات اسلام از بليه سلطه يزيد که به زوال و محو دين مي‏انجاميد، راه مبارزه را پيش گرفت.از مدينه به مکه هجرت کرد و درپي نامه نگاريهاي کوفيان و شيعيان عراق با آن حضرت و دعوت براي آمدن به کوفه، آن‏امام ابتدا مسلم بن عقيل را فرستاد و نامه‏هايي براي شيعيان کوفه و بصره نوشت و با دريافت پاسخ کوفيان در بيعتشان با مسلم بن عقيل، در روز هشتم ذيحجه سال 60 هجري ‏از مکه به سوي عراق، حرکت کرد. پيمان شکني کوفيان و شهادت مسلم بن عقيل، اوضاع عراق را نامطلوب ساخت و سيد الشهدا که همراه خانواده، فرزندان و ياران به سوي کوفه مي‏رفت، پيش از رسيدن به‏ کوفه در سرزمين‏ «کربلا» در محاصره سپاه کوفه قرار گرفت.تسليم نيروهاي يزيدي نشد و سرانجام در روز عاشورا در آن سرزمين، مظلومانه و تشنه کام، همراه اصحابش به ‏شهادت رسيد، از آن پس، کربلا کانون الهام و عاشورا سرچشمه قيام و آزادگي شد و کشته‏ شدن وي، سبب زنده شدن اسلام و بيدار شدن وجدانهاي خفته گرديد.فضايل اين امام ‏شهيد، بيش از آن است که در اين مختصر بگنجد، چرا که او آويزه عرش الهي و پرورده ‏دامن رسول خداست.پيامبر خدا «ص‏» درباره‏اش فرمود: قسم به آنکه مرا بحق به پيامبري فرستاد، حسين بن علي در آسمان بزرگتر از زمين است و بر سمت راست عرش الهي‏ نوشته است‏ «مصباح هدي و سفينة نجاة‏». [1] . اي که آميخته مهرت با دل کرده عشق تو مرا دريا دل بذر عشقي که به دل کاشته‏ام جز هواي تو ندارد حاصل از مي عشق تو، عاقل مجنون و زخم مهر تو مجنون، عاقل کربلا سر زد و پيدا شد حق جلوه‏اي کردي و گم شد باطل تويي آن کشتي درياي حيات هر که را مانده جدا از ساحل گر شود کار جهان زير و زبر نشود عشق تو از دل زايل [2] .

[1] سفينة البحار، ج 1، ص 257.براي آشنايي بيشتر با آن حضرت، بايد به کتابهاي مفصلتر مراجعه کرد، از جمله: موسوعة کلمات امام الحسين (درباره سخنان او)، حياة الامام الحسين بن علي، باقر شريف القرشي (درباره زندگاني او) عوالم و بحار الانوار (درباره فضايل او) نفس المهموم، شيخ عباس قمي (در مقتل او) و کتابهاي فراوان ديگر.به‏عنوان‏ «کتابنامه عاشورا» در همين مجموعه مراجعه شود. [2] از مؤلف.