شام به سرزمين منطقه سوريه، فلسطين، لبنان، اردن و اطراف آنها گفته ميشده است. شامات هم ميگويند.اين سرزمين در صدر اسلام فتح شد و معاويه در دوره عثمان والي آنجا بود و امويان از آن پس بر آن منطقه استيلا يافتند و از حکومت مشروع علي «ع» سر برتافتند. دمشق، پايتخت امويان بود.يزيد هم آنجا حکومت ميکرد. [1] .
از سرزمين شام در روايات، نکوهش شده و ائمه از آن به بدي ياد کردهاند.اهل شام بويژه در عهد معاويه، با علي دشمني بسيار ميکردند و از جمله علل آن تبليغات گسترده معاويه و امويان بر ضد علي «ع» و بني هاشم بود و چون در آن منطقه نفوذ و استيلا داشتند، افکار را بر ضد اهل بيت، منحرف ميساختند و بذر دشمني آنان را در دلها ميپراکندند.در دورههاي بعد هم ميان شاميان و عراقيان خصومت و ناسازگاري ادامه يافت و شهرها و مردم عراق، اغلب زير بار حکومت دمشق نميرفتند.سرهاي مسلم بن عقيل و هاني را پس از شهادتشان به شام که مقر حکومت يزيد بود فرستادند.
اهل بيتسيد الشهدا «ع» پس از واقعه کربلا که به اسارت دشمن در آمدند، ابتدا به کوفه و از آنجا به شام برده شدند و چند روزي در دمشق اقامت کردند.ديدارشان با يزيد در دار الخلافه در همين شهر بود که حضرت زينب و امام سجاد «ع» در بارگاه يزيد خطبه خواندند و يزيد را رسوا ساختند. [2] قبر حضرت زينب و رقيه که هر دو بصورت حرم و زيارتگاه شيعه است، در شام است.قبر رقيه نزديک مسجد جامع دمشق و حرم حضرت زينب در زينبيه، بيرون از دمشق است. [3] سفر به شام براي اهل بيتحسين «ع» بسيار تلخ و مصيبتهاي دوران اسارت در اين ديار، برايشان از سختترين مصيبتها بوده است.وقتي از امام سجاد پرسيدند: در سفر کربلا، سختترين مصيبتهاي شما کجا بود، سه بار فرمود: «الشام، الشام، الشام». [4] .
|