خندق، گودالي است که گرداگرد يک شهر يا منطقه مي‏کنند، با عمق و عرضي که براي‏ديگران، چه سواره يا پياده غير قابل عبور باشد و در آن آب يا آتش مي‏افکنند، يا به همان‏ صورت، خالي مي‏گذارند.بعنوان مانعي براي عبور دشمن به منطقه خودي و عامل طبيعي‏ بازدارنده از حمله مخالف، محسوب مي‏شود.در حادثه عاشورا نيز بعنوان يک تاکتيک‏ نظامي مورد اجرا قرار گرفت.سيد الشهدا «ع‏» چون نبرد عاشورا را قطعي و اجتناب ناپذيرديد، از اصحاب خود خواست که پيرامون اردوگاه و خيمه‏ها خندقي بکنند و در آن آتش‏ افروزند تا جبهه مقابله و جنگ با دشمن تنها از يک سو باشد و از پشت‏سر غافلگير نشوند. همه از هر طرف به کار پرداختند و با همکاري و هماهنگي خندقي کندند و در آن‏ کانال، خار و هيزم ريخته و در آن آتش افروختند. [1] .

[1] مقتل خوارزمي، ج 1، ص 248، وقعة الطف، ص 201.