تربت‏سيد الشهدا «ع‏»، به خاطر قداست و فضيلت و الهام‏ بخشي، هم مورد سجود قرارمي‏گيرد، هم از آن تسبيح براي ذکر گفتن تهيه مي‏شود، هم کام نوزاد را بر مي‏دارند، هم‏ همراه ميت به صورت حنوط، به کار مي‏رود.خاکي که مدفن يک شهيد است، انتقال‏دهنده فرهنگ شهادت و الهام‏ بخش شجاعت و ايمان است و تسبيحي که با چنين تربتي ‏گفته شود، اجر مضاعف دارد.از امام صادق‏ «ع‏» احاديثي در فضيلت تسبيح تربت ‏سيد الشهدا روايت ‏شده است. [1] . حضرت زهرا «ع‏» از تربت ‏حمزه سيد الشهدا، تسبيحي ساخته و به نخ کرده بود و با آن، ذکر تسبيحات مي‏گفت، مردم هم چنان کردند.چون حسين‏ «ع‏» شهيد شد، به خاطر مزيت‏ و فضيلت تربت او، اين کار درباره تربت قبر آن امام شهيد انجام گرفت. [2] پيش از تسبيح ‏گلي، حضرت زهرا تسبيحي داشت از نخ پشمين که به آن گرههاي متعدد زده بود و آن را مي‏گرداند و تسبيح و تکبير مي‏گفت، تا آنکه حضرت حمزه در جنگ احد به شهادت ‏رسيد.آنگاه از تربت او تسبيحي ساخت.رسم مردم بر اين جاري شد تا آنکه پس از شهادت امام حسين، از تربت قبر او تسبيح فراهم مي‏کردند: «فلما قتل الحسين صلوات الله عليه عدل بالامر اليه فاستعملوا تربته لما فيه من الفضل و المزيه.» [3] دو حديث در فضيلت تسبيح تربت: امام صادق‏ «ع‏» فرمود: «من کانت معه سبحة من‏طين قبر الحسين عليه السلام کتب مسبحا و ان لم يسبح بها» [4] هر که تسبيحي از تربت قبرحسين‏ «ع‏» داشته باشد، تسبيحگوي نوشته مي‏شود، هر چند با آن تسبيح نگويد. امام‏ کاظم‏ «ع‏» فرمود: «لا يستغني شيعتنا عن اربع:... و سبحة من طين قبر الحسين فيها ثلاث و ثلاثون حبة...» [5] شيعه ما از چهار چيز بي‏نياز نيست:... يکي هم تسبيحي با 33 دانه از خاک ‏قبر امام حسين عليه السلام. [6] . تسبيح تربت، قصيده‏اي صد بيتي است و واژه‏هايش همه عاشورايي، که دانه‏هايش‏ همراه ذاکر، ذکر مي‏گويد و عطر شهادت را مي‏پراکند.کربلائيان با مضمون اين قصيده‏ مقدس همنوايي مي‏کنند و با ترکيبات آن که الله اکبر، الحمد لله و سبحان الله است، آشنا و مانوسند.دانه‏هاي تسبيح تربت، گوهرهايي است که از خاک کوي عشق گرفته مي‏شده و از آن نوري تا ملکوت خدا متصاعد مي‏شود.دلهاي دريايي، گوهر تربت را در ساحل‏عشق، با «اشک‏» شستشو مي‏دهند، و از زمزم ديدگان بر آن مي‏بارند.اين است رمز جلوه و جلاي هميشگي‏ «تربت‏حسين‏»!و همين است راز برتري تسبيح تربت، بر دانه‏هاي ياقوت و عقيق و فيروزه و زبرجد و الماس! تسبيح تربت، ترکيبي کربلايي دارد و آهنگي‏ زهرايي و مفاهيمش هديه خداوند به‏ «فاطمه‏» است.منظومه‏اي رمزي از قداست و فداکاري و عشق و خلوص است.چه اکسير شگفتي در خاک مزار حسين‏ «ع‏» نهفته است، فضيلت ‏بخش خاک بر گوهر!