«یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمْ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ(21) »
«اى مردم پروردگارتان را که شما و کسانى را که پیش از شما بودهاند آفریده است پرستش کنید باشد که به تقوا گرایید»
یَا
ترکیب: حرف ندا مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد
أَیُّ
ترکیب: منادای مفرد معرفه، مبنی بر ضمّ و محلاً منصوب
هَا
ترکیب: حرف زایده، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد
النَّاسُ
ترکیب: بدل از أیُّ و محلاً منصوب
اُعْبُدُوا
ترکیب: فعل امر، مبنی بر حذف نون واو: ضمیر متصل، مبنی، محلاً مرفوع، فاعل
رَبَّ
ترکیب: مفعول به و منصوب به فتحه ظاهری
کُمْ
ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور، مضاف الیه
الَّذِی
ترکیب: بدل مطابق است از رب و محلاً منصوب
خَلَقَ
ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح، ضمیر مستتر «هو» محلاً مرفوع فاعل است.
کُمْ
ترکیب: ضمیر متصّل، مبنی بر سکون، محلاً منصوب، مفعولبه
وَ
ترکیب: واو عاطفه، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.
الَّذِینَ
ترکیب: مبنی بر فتح، محلاً منصوب، معطوف است بر«کُم» دوم
مِنْ
ترکیب: حرف جر، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد.
قَبْلِ
ترکیب: اسم مجرور به حرف جرّ «من»، علامت جر: کسره ظاهری
(مِن قَبْلِ): جار و مجرور، متعلّق به یکی از افعال عموم مقدّر
کُمْ
ترکیب: ضمیر متّصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور، مضافالیه
لَعَلَّ
ترکیب: از حروف مشبهة بالفعل، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.
کُمْ
ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً منصوب، اسم لعلّ
تَتَّقُونَ
ترکیب: فعل مضارع مرفوع به ثبوت نون- واو: ضمیر متصل، مبنی، محلاً مرفوع، فاعل این جملۀ فعلیه محلاً مرفوع خبر برای لَعَلّ است.
اعراب جملات آیه:
1- یا ایّهاالنّاس: جملۀ استینافیه، محلی از اعراب ندارد.
2- اُعْبُدُوا: جواب ندا، محلی از اعراب ندارد.
3- خَلَقَکُم: صلۀ الّذی، محلی از اعراب ندارد.
4- من قبلکم: این شبه جمله با متعلقش صله است برای الّذین و محلی ار اعراب ندارد.
5- لشعلّکُم تَتَّقون: استینافیه، محلی از اعراب ندارد.
6- تَتَّقوُن: محلاً مرفوع خبر برای لَعَلَّ
