۞ امام علی (ع) می فرماید:
امام صادق عليه السلام فرمود: مسلمان برادر مسلمان اسـت بـه او ظلم نمى كند و وی را خوار نمى سازد و غیبت وی را نمى كند و وی را فریب نمى دهد و محروم نمى كند. ‌وسائل الشيعه 8: 597 ‌

موقعیت شما : صفحه اصلی » تفسیر مهرج1
  • شناسه : 2901
  • ۲۳ دی ۱۴۰۰ - ۲۰:۳۷
  • 366 بازدید
  • ارسال توسط :
  • نویسنده : تفسیر رضوان
  • منبع : حوزه علمیه اصفهان
پژوهش های تفسیری سوره مبارکه بقره آیه ۴۸
پژوهش های تفسیری آیه 48 سوره بقره

پژوهش های تفسیری سوره مبارکه بقره آیه ۴۸

پژوهش های تفسیری آیه ۴۸ سوره بقره تفسیر رضوان . حوزه علمیه اصفهان ۴۸٫ وَ اتَّقُوا یَوْماً لا تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئاً وَ لا یُقْبَلُ مِنْها شَفاعَهٌ وَ لا یُؤْخَذُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا هُمْ یُنْصَرُونَ‏ و [خودتان را] از (عذابِ) روزى حفظ کنید، که هیچ کس به جاى شخص (دیگرى) چیزى (از عذاب) […]

پژوهش های تفسیری آیه ۴۸ سوره بقره

تفسیر رضوان . حوزه علمیه اصفهان

http://bayanbox.ir/view/7348000871258179768/hadith-line.png

۴۸٫ وَ اتَّقُوا یَوْماً لا تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیْئاً وَ لا یُقْبَلُ مِنْها شَفاعَهٌ وَ لا یُؤْخَذُ مِنْها عَدْلٌ وَ لا هُمْ یُنْصَرُونَ‏

و [خودتان را] از (عذابِ) روزى حفظ کنید، که هیچ کس به جاى شخص (دیگرى) چیزى (از عذاب) کیفر نمى‏شود، و از او هیچ شفاعتى پذیرفته نمى‏شود، و هیچ عوضى از او گرفته نمى‏شود، و آنان یارى نمى ‏شوند.

نکته ‏ها و اشاره‏ ها :

عقاید باطل و خرافی یهودیان

۱) آیات‏ قبل و بعد از آیه‏ ى فوق ، در مورد یهودیان است؛ از این رو برخى مفسران برآن ‏اند که این آیه ‏به عقاید باطل و خرافى یهود اشاره مى ‏کند که مى‏ پنداشتند: چون نیاکان آنها از پیامبران الهى بودند در مورد ایشان شفاعت خواهند کرد، یا مى‏ توانند تاوان و غرامت گناهانشان را بدهند تا بخشوده شوند. حتى برخى مفسران حکایت کرده ‏اند که یهودیان براى کفاره ‏ى گناهانشان قربانى مى‏ کردند. «۱» ولى قرآن‏ کریم خط بطلان بر این عقاید خرافى آنان کشید و بیان کرد که آنان در صحنه ‏ى رستاخیز تنها خواهند بود و شفیع و یارى نخواهند داشت و غرامت آنان پذیرفته نخواهد شد. «۲»

قانون کلی 

مسؤلیت اعمال خود در رستاخیر

وَ لا هُم یُنْصَرون

۲) آیه‏ ى فوق در مورد یهودیان است، ولى یک قانون کلى را در مورد رستاخیز بیان مى‏ کند که در آیات‏ دیگر قرآن نیز بدان اشاره شده است «۳» و آن این که در رستاخیز ، اموال و فرزندان سودى به حال انسان ندارند و هر کس مسئول اعمال خود است.


۳) در دنیا براى نجات خلافکاران از راه‏کارهاى مختلفى استفاده مى‏شود؛ از جمله: گاهى دیگران جریمه و غرامت خلافکار را به عهده مى ‏گیرند و مى پردازند، گاهى وساطت و شفاعت او را مى‏ کنند و به یارى‏اش مى‏ شتابند.

از این رو، برخى از منحرفان و کژاندیشان و خرافه‏ پرستان مى‏پندارند در رستاخیز نیز همین گونه است، ولى در رستاخیز هیچ یک از این‏ها کارساز نیست و هر کس به کیفر اعمال خویش مى‏رسد.
 (۱). المنار، ج ۱، ص ۳۰۶
(۲). تفسیر نمونه، ج ۱، ص ۲۲۱- ۲۲۲
(۳). «یَوْمَ لا یَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ» (سوره ‏ى شعراء، آیات ۸۸- ۸۹)

۴) «شفاعت» در اصل به معناى جفت کردن و ضمیمه کردن چیزى به چیزى است. «۱»
قرآن کریم در برخى آیات، مثل همین آیه، شفاعت را نفى مى ‏کند، «۲» ولى در آیاتى دیگر شفاعت را براى خدا یا کسانى که خدا اجازه مى‏ دهد اثبات مى‏ کند «۳» و گاهى براى شفاعت‏ گران شرایطى را مشخص مى‏ سازد. «۴»
بنابراین روشن مى‏ شود که خداوند شفاعت بدون شرط را که نوعى پارتى بازى است، نمى‏ پذیرد، اما شفاعت مشروط که یک مکتب عالى تربیتى است، پذیرفته مى‏شود.
۵) شفاعت مردود آن است که شفاعت کننده با استفاده از نفوذ خویش، مجازات خلافکار را تغییر دهد و او را نجات بخشد، بدون این‏که تغییرى در شرایط شفاعت شونده حاصل شود. این شفاعت غیرعادلانه و نوعى پارتى‏بازى است که در مباحث مذهبى جایى ندارد.
شفاعت صحیح آن است که در اثر ارتباط با شفاعت کننده در شفاعت شونده تغییرى حاصل مى‏شود و وضع نامطلوبش تغییر مى‏ کند، به طورى که شایسته ‏ى بخشودگى مى‏ شود. این نوع شفاعت گناهکاران را به بخشایش خداوند امیدوار مى‏ سازد و از یأس و نا امیدى آنها جلوگیرى مى‏ کند و زمینه ‏ساز تغییر و اصلاح آنها مى‏ شود.

 (۱). واژه‏ ى «شفاعت» از ریشه‏ى «شفع» و به معناى جفت و همراه شدن است؛ یعنى همراهى با شخصى که برتر و یاور فرد ضعیف‏تر است‏
(۲). ر. ک: سوره‏ى بقره، آیات ۴۸ و ۲۵۴ و سوره‏ى مدثر، آیه‏ ى ۴۸
(۳). ر. ک: سوره‏ى سجده، آیه‏ى ۴؛ سوره‏ى زمر، آیه‏ ى ۴۴؛ سوره‏ى بقره، آیه‏ى ۲۵۵ و سوره ‏ى سبأ، آیه‏ ى ۲۳
(۴). ر. ک: سوره‏ ى انبیاء، آیه‏ى ۲۸ و سوره‏ ى مریم، آیه ى ۸۷

۶) شفاعت صحیح با توحید منافاتى ندارد و در راستاى اجازه و خواست خداست؛ یعنى خداى متعال به کسانى که راضى است و عهدى با آنان دارد مقام شفاعت عنایت کرده است «۱» تا در مورد کسانى که ایمان آورده و پیرو حق هستند و از خدا طلب عفو مى‏کنند شفاعت نمایند. همان‏طور که فرزندان یعقوب از پدرشان خواستند که براى گناهان آنان استغفار کند «۲» و نیز قرآن مردم را به استغفار پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله سوق مى‏دهد. «۳»

آموزه ‏ها و پیام‏ها:

۱) رستاخیز روز تنهایى و بى ‏یاورى است.
۲) در مورد رستاخیز امیدهاى واهى نداشته باشید و به افراد و اموال خود دل نبندید.
۳) در رستاخیز هر کس مسئول کردار خویش است و راهکارى براى فرار از مجازات وجود ندارد.
۴) به یاد مشکلات رستاخیز باشید و خود نگه‏دارى کنید و تقوا پیشه شوید.
(۱). ر. ک: سوره‏ى انبیاء، آیه‏ى ۲۸ و سوره‏ى مریم، آیه‏ى ۸۷
(۲). سوره‏ى یوسف، آیات ۹۸- ۹۹
(۳). سوره‏ى نساء، آیه‏ى ۶۴؛ بحث کامل‏تر را در مورد شفاعت، ذیل آیه‏ى ۲۵۵ سوره‏ى بقره؛ آیه‏ى ۲۳ سوره‏ى سبأ و آیه‏ى ۲۸ سوره‏ى انبیاء ببینید

                        تفسیر قرآن مهر، ج‏۱، ص: ۲۶۱

بازدیدها: 5

برچسب ها

این مطلب بدون برچسب می باشد.

پاسخ دادن

ایمیل شما منتشر نمی شود. فیلدهای ضروری را کامل کنید. *

*

New Page 1