پژوهش های تفسیری آیه پانزدهم سوره بقره تفسیر رضوان . حوزه علمیه اصفهان موضوع : کیفر ریشخندهای منافقان و سرگردانی آنها 15. اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ یَمُدُّهُمْ فِی طُغْیانِهِمْ یَعْمَهُونَ خدا آنان را ریشخند مى کند، و آنان را در حالى که در طغیانشان سرگردان مى شوند فرو مى گذارد. نکته ها و اشاره ها […]
خدا آنان را ریشخند مى کند، و آنان را در حالى که در طغیانشان سرگردان مى شوند فرو مى گذارد.
نکته ها و اشاره ها :
1) نکته اوّل
اعمال انسان کنشى است که واکنش متناسب با خود را دارد و کیفر الهى نیز متناسب با گناه افراد است. منافقى که مؤمنان را ریشخند مى کند، مورد تمسخر قرار مى گیرد تا کیفرى متناسب با جرم خویش ببیند.
این جهان کوه است و فعل ما ندا
سوى ما آید نداها را صدا
(مولوى)
2) نکته دوّم
مى دانیم که خدا از افعال قبیح منزه است و ریشخند کردن از افعال قبیح است، پس مقصود از اینکه «خدا منافقان را ریشخند مى کند» چیست؟
از امام رضا علیه السلام حکایت شده که منظور آن است که منافقان مجازاتى متناسب با ریشخند خویش مى بینند. «1» این احتمال نیز وجود دارد که رها کردن منافقان در طغیان و سرگردانى، ریشخند خدا نسبت به آنان باشد. «2»
3) نکته سوّم
یکى از مجازات هاى الهى آن است که افراد سرکش را رها مى کند و به آنان مهلت مىدهد تا گناه بیشترى مرتکب شوند و مستحق مجازات سخت ترى گردند. منافقان نیز به خاطر کردار ناپسندشان گرفتار این نوع مجازات شده اند.
4) نکته چهارم
رها کردن گناهکاران لجوج و مهلت دادن به آنان امرى مستمر است «3» که موجب افزایش گناه و سرگردانى آنان مىشود.
آموزه هاو پیام ها :
1) دفاع خداوند از مؤمنان
خدا مدافع مؤمنان است و ریشخند کنندگان آنان را کیفر مى دهد.
2) مجازات منافقان با مهلت
مهلت دادن و رها کردن سرکشان نوعى مجازات (و ریشخند) آنان است.
3) منافقان سرکش و سرگردان
منافقان افرادى سرکش و سرگردان اند و این حالات آنان ادامه مى یابد.
4) تناسب مجازات خداوند
مجازات الهى متناسب و همگون با جرم خلافکاران است و ریشخندکنندگان را به ریشخند مى گیرد.
5) رعایت تناسب در مجازات
خلافکاران را متناسب با جرمشان مجازات کنید.
________________________
(1). نورالثقلین، ج 1، ص 35
(2). تفسیر راهنما، ج 1، ص 50
(3). واژهى «یمدّ» به معناى افزودن و مهلت دادن مى آید و این فعل و فعل «یَعْمَهُونَ» مضارع است که بر استمرار دلالت مى کند
