«وَ عَلَّمَ آدَمَ الأَ سماءَ کُلَّها ثُمَّ عَرَضَهُم عَلَی المَلائِکَۀِ فَقالَ اَنبِئُونی بِاَسماءِ هؤُلاءِ اِن کُنتُم صَادِقین (31)»
وَ
ترکیب: واو استیناف، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد
عَلّمَ
ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح، ضمیر مستتر «هو»، محلاً مرفوع فاعل آن است.
آدَمَ
ترکیب: مفعول به اوّل برای «عَلّمَ» و منصوب به فتحه ظاهری
الأسماءَ
ترکیب: مفعول به دوم برای «عَلّمَ» و منصوب به فتحه ظاهری
کُلِّ
ترکیب: تأکید معنوی است برای (اَسماء) و منصوب به فتحه ظاهری
ها
ترکیب: ضمیر متّصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور، مضاف الیه
ثُمَّ
ترکیب: حرف عطف، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد
عَرَضَ
ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح، ضمیر مستتر«هو» محلاً مرفوع فاعل آن است.
هُم
ترکیب: ضمیر متّصل، مبنی بر سکون، محلاً منصوب، مفعول به
عَلی
ترکیب: حرف جر، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد
الملائِکۀِ
ترکیب: اسم مجرور به حرف جرّ «علی» علامت جر: کسره ظاهری
(عَلَی المَلائِکۀِ)
جار و مجرور، متعلّق به (عَرَضَ)
فَ
ترکیب: فاء عاطفه، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد
قالَ
ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح. ضمیر مستتر «هو» محلاً مرفوع فاعل آن است.
اَنبِئُونی (اَنبِئُوا + ن + ی)
ترکیب: اَنبِئُوا: فعل امر حاضر، مبنی بر حذف نون. واو: ضمیر متصل، مبنی، محلاً مرفوع، فاعل
ن: از برای وقایت و محلی از اعراب ندارد
ی: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً منصوب، مفعول به اول برای (اَنبِئُوا)
بِ
ترکیب: حرف جر، مبنی بر کسر، محلی از اعراب ندارد
اسماءِ
ترکیب: اسم مجرور به حرف جرّ «باء»، علامت جر: کسره ظاهری
(بِأسماءِ)
جارو و مجرور، متعلّق به (اَنبِئوا) و محلاً منصوب، مفعول دوم برای (اَنبِئُوا)
هؤلاءِ
ترکیب: اسم اشاره، مبنی بر کسر، محلاً مجرور، مضاف الیه
اِن
ترکیب: حرف شرط، مبنی بر سکون، محلّی از اعراب ندارد
کُنتُم
ترکیب: فعل ماضی از افعال ناقصه و فعل شرط، مبنی بر سکون.
تُم: ضمیر متّصل، مبنی، محلاً مرفوع، اسم «کنتُم»
صادقین
ترکیب: خبر برای (کُنتُم) و منصوب «یاء»
اعراب جملات آیه:
1- عَلَّمَ… جملۀ مستأنفه، محلی از اعراب ندارد
2- عَرَضَهُم… عطف بر جملۀ (عَلَّمَ)، محلی از اعراب ندارد
3- قال… عطف بر جمله (عَرَضَهُم)، محلی از اعراب ندارد
4- اَنبِئُونی… مقول قول، محلاً منصوب
5- بِأسماءِ جار و مجرور با متعلّق خود، مفعول به، محلاً منصوب
6- کُنتُم صادقین استینافیه، محلی از اعراب ندارد
