«نزدیک باشد که برق دیدگانشان را ببرد هر گاه روشن شود راه روند و چون تاریک شود بایستند، اگر خدا می خواست گوش و چشم آنان را از میان مىبرد که خدا بر هر چیز تواناست.»
یَکادُ
ترکیب: از افعال مقاربه، مضارع مرفوع به ضمه ظاهری
الْبَرْقُ
ترکیب: اسم یکادُ و مرفوع به ضمه ظاهری
یَخْطَفُ
ترکیب: فعل مضارع مرفوع به ضمه ظاهری، «هو» مستتر در آن، مبنی و محلاً مرفوع فاعل است.
این جمله فعلیه، محلاً منصوب خبر است برای یکادُ
أَبْصارَ
ترکیب: مفعول به و منصوب به فتحه ظاهری
هُمْ
ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور، مضاف الیه
کُلَّما
ترکیب: کُلّما ظرف زمان و متضمن معنای شرط، کُلَّ چون به مای شرطیه اضافه اسمیه توقیتیه زمانیه شده، کسب زمان کرده، از این رو منصوب است بنابر ظرفیت یعنی مفعول فیه است برای (اَضاءَ)
أَضاءَ
ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح، «هو» مستتر در آن لفظاً مبنی و محلاً مرفوع، فاعل است.
لَ
ترکیب: حرف جر، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.
هُمْ
ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور به حرف جر «لَ»
لَهُمْ:جار و مجرور، متعلق (اَضاءَ)
مَشَوْا
ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر ضم واو: ضمیر متصل، مبنی، محلاً مرفوع، فاعل
فی
ترکیب: حرف جر، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد.
هِ
ترکیب: ضمیر متصل، لفظاً مبنی و محلاً مجرور به حرف جر «فی»
فِیهِ: جار و مجرور، متعلق به (مَشَوا)
وَ
ترکیب: واو عاطفه، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.
إِذا
ترکیب: ادای شرطیه، لفظاً مبنی بر سکون و محلاً منصوب، مفعلول فیه زمانی
أَظْلَمَ
ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح، «هو» مستتر در آن لفظاً مبنی و محلاً مرفوع، فاعل است.
عَلَی
ترکیب: حرف جر، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد.
هِمْ
ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور به حرف جر «علی»
عَلَیْهِمْ: جار و مجرور، متعلق به (اَظلَمَ)
قامُوا
ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر ضم واو: ضمیر متصل، مبنی، محلاً مرفوع، فاعل
وَ
ترکیب: واو عاطفه، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.
لَوْ
ترکیب: حرف شرط غیر جازم، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد.
شاءَ
ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح
اللَّهُ
ترکیب: فاعل و مرفوع به ضمه ظاهری
لَ
ترکیب: حرف جواب، رابط شرط و جزاء، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.
ذَهَبَ
ترکیب: فعل ماضی، مبنی بر فتح، «هو» مستتر در آن لفظاً مبنی و محلاً مرفوع، فاعل آن است.
بِ
ترکیب: حرف جر، مبنی بر کسر، محلی از اعراب ندارد.
سَمْعِ
ترکیب: اسم مجرور به حرف جر «باء»، علامت جر: کسره ظاهری
بِسَمْعِ: جار و مجرور، متعلق به (ذهب)
هِمْ
ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور، مضاف الیه
وَ
ترکیب: حرف عطف، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.
أَبْصارِ
ترکیب: معطوف بر (سَمع) و مجرور به کسره ظاهری
هِمْ
ترکیب: ضمیر متصل، مبنی بر سکون، محلاً مجرور، مضاف الیه
إِنَّ
ترکیب: از حروف مشبهةبالفعل، مبنی بر فتح، محلی از اعراب ندارد.
اللَّهَ
ترکیب: اسم إنَّ، منصوب به فتحه ظاهری
عَلى
ترکیب: حرف جر، مبنی، عامل، محلی از اعراب ندارد.
کُلِّ
ترکیب: اسم مجرور به حرف جر «علی»، علامت جر: کسره ظاهری
