قالَ أَبو عَبْدِ اللهِ علیه السّلام :

 إِنَّ قائِمَنا إِذا قامَ مَدَّ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ لِشِیعَتِنا فِی أَسْماعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ حَتّی لا یَکونَ بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ الْقائِمِ بَرِیدٌ یُکلِّمُهُمْ فَیَسْمَعُونَ وَ یَنْظُرُونَ إِلَیْهِ وَهُوَ فِی مَکانِهِ.

 الکافی، ج 8، ص 240

 

إِنَّ: حرف مشبهه بالفعل، مبنی بر فتح

قائِمَنا: اسم إنّ و منصوب، نا مضاف الیه و محلا مجرور

إِذا قامَ … بریدٌ: خبر إنّ و محلا منصوب

إِذا: ظرف زمان شرطیه، مفعول فیه و محلا منصوب،مبنی بر سکون

قامَ: فعل شرط و فاعل مستتر هو، جمله مضاف الیه (برای إذا و محلا مجرور)

جواب شرط : مَدَّ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ لِشِیعَتِنا فِی أَسْماعِهِمْ وَ أَبْصارِهِمْ حَتّی لا یَکونَ بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ الْقائِمِ بَرِیدٌ

مَدَّ: فعل

اللهُ: فاعل و مرفوع

عَزَّ وَجَلَّ: جمله معترضه

لِشِیعَتِنا: جار و مجرور (متعلق به مدّ) و ضمیر نا مضاف الیه و محلا مجرور

فِی أَسْماعِهِمْ: جار و مجرور (متعلق به مدّ) و ضمیر هِم مضاف الیه

وَ: حرف عطف

أَبْصارِهِمْ: معطوف به اسماع، هِم مضاف الیه و محلا مجرور

 حَتّی: حرف جر، أن ناصبه در تقدیر دارد

لا یَکونَ: فعل ناقصه، مضارع منصوب منفی

بَیْنَ: خبر مقدم یکون و منصوب، هُمْ مضاف الیه

وَ: حرف عطف

بَیْنَ: معطوف به خبر یکون

الْقائِمِ: مضاف الیه و مجرور

بَرِیدٌ: اسم موخر یکون، مرفوع

یُکلِّمُهُمْ: فعل و فاعل، هم: مفعول به و محلا منصوب (کل جمله “یکلمهم” با همدیگر نقشی ندارد؟)

 

فَ: حرف عطف

یَسْمَعُونَ: فعل و فاعل

وَ: عطف

یَنْظُرُونَ: فعل و فاعل

إِلَیْهِ: جار و مجرور متعلق به ینظرون

وَ: حالیه

هُوَ فِی مَکانِهِ: جمله حالیه، محلا منصوب

هُوَ : مبتدا و محلا مرفوع

فِی مَکانِهِ: خبر، جار و مجرور (متعلق به محذوف) و ه مضاف الیه

   

امام صادق علیه السّلام فرمودند:
همانا آنگاه که قائم ما قیام کند، خداوند عز و جل نیروی شنوایی و بینایی شیعیان ما را می افزاید (تقویت می کند) تا آنجا که بین آنها و قائم فاصله ای نباشد، با آنها صحبت می کند، پس می شنوند و به او می نگرند در حالیکه که او (امام) در جایگاه خود است.