آیا [اهل لغزش و پیروان شیطان] جز این را انتظار دارند که [عذاب] خدا و فرشتگان [مأمور عذاب] در سایبانهایى از ابر به سوى آنان آیند و کار نابودى آنان تمام شود؟ و همه کارها به سوى خدا بازگردانده مىشود. (210) از بنىاسرائیل بپرس: چه بسیار نشانههاى روشن به آنان عطا کردیم، و هرکس نعمتِ [هدایت] خدا را پس از آنکه به او رسید، تبدیل [به کفر] کند، [بداند] که یقیناً خدا سخت کیفر است. (211)
آیا [اهل لغزش و پیروان شیطان] جز این را انتظار دارند که [عذاب] خدا و فرشتگان [مأمور عذاب] در سایبانهایى از ابر به سوى آنان آیند و کار نابودى آنان تمام شود؟ و همه کارها به سوى خدا بازگردانده مىشود. (210) از بنىاسرائیل بپرس: چه بسیار نشانههاى روشن به آنان عطا کردیم، و هرکس نعمتِ [هدایت] خدا را پس از آنکه به او رسید، تبدیل [به کفر] کند، [بداند] که یقیناً خدا سخت کیفر است. (211)
کلمه نظر در این ایه به معنای نگاه منتهی نگاه با مطالعه و در اینجا به معنای انتظار بوده و معنای این دارد که انسان مترصد و مترغب و چشم به راه یک چیزی باشد لذا این «هَلْ یَنْظُرُونَ» ۲ که با هَل امده و استفهام کرده درواقع تثبیت ان را می گوید یعنی متوقع بودن شما شکی در ان نیست بدانید که باید منتظر باشید«هَلْ یَنْظُرُونَ» ۳ ایا شما انتظاری جز این می توانید داشته باشید؟
حتمیت موجود در کلمه نظر
یعنی حتما منتظرید «هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا» ۴ الا امده و معنای حتمیت می دهد معنای حتمیت و منحصر بودن اینکه انسان انتظار باید داشته باشد بر «یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ» ۵ حالا «یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ» ۶ اول این کلمه خطاب جمله دارد اما با کلمات غایب ان را ان را استفاده کردند به این جهت است که ان طرف برساند و وعده بدهد و تهدید می کند.
محتوای تهدید خداوند
بر چه چیزی تهدید می کند؟ بر اینکه «یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ» ۷ خلاصه بحث اینجا درباره خدا می باشد اینجا اوامر خدا پیش امده و انچه که خدا فرمود برای شما می اید و منتظر و متوقع چنین امری باشید که «یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ»۸ خدا می اید برای انها و او هم در ظل آن ابر و فرشتگان «فِی ظُلَلٍ» ۹ یعنی درواقع ان سایه بان ها و مجسم شدن در آن ابر و فرشتگانی که وجود دارند.
منظور از ابر عذاب
ابرهایی که در انجا می ایند منظور ان است که بلاهایی بر شما نازل می شود حالا سیل بیاید و رعد و برق زلزله شامل می شود که اینها نشان دهنده اثار عظیم خداوند و قدرت و قهر حضرت اله را علیه انها بیان می فرماید که روز، روز قیامت می باشد لذا این استفهامی که اورده که با هل اورده حتمیت امدن بلاها و عذاب برای انها است لذا «هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ» ۱۰
توصیف روز قیامت
حالا «یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ»۱۱ اینجا می خواهد بگوید که روز خدا بوده و روزی است که قیامت بوده و یوم الله می باشد روزی است که قدرت و قهر و غضب الهی واقع خواهد شد «قُضِیَ الْأَمْرُ وَ إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ» ۱۲ و ان حکم و قضای حق تعالی آمد و هرانچه که در این امور می باشد برگشت به خدا دارد.
تفاوت معنی نظر و رویت
در کلمه نظر که عرض کردیم در ایات و سوره های قران غیر از رویت می باشد رویت نگاه معمولی و گذرا است نگفتند شما رویت نامحرم نکنید گفتند شما غض بصر کنید با کلمه نظر گفتند می گوید که نظر نکنید یغنی با مطالعه نگاه نکنید نگاه گذرا در کوچه خیابان جامعه و اداره با مردم هستید و چشم تو به اجنبیه می افتد و یا زنان بع اجنبیه نگاه می کنند منتهی اراده ای ندارند و بدون گناه ان تمام می شود.
منظور از رویت در خیابان
در خیابان بطور عادی حرکت می کنید و باید جوری نگاه کنید که به مردم بذخورد نگنید و چاله یا چاه را تشخیص دهید من به یاد دارم که محله قدیمی ما یک قلعه داشت و قبل از انقلاب برف زیادی در انجا می بارید ۴ متر این وسط کوچه برف ها جمع می شدند و می توان به پشت بام رفت و خیلی از افراد پله دورچین درست می کردند یک راه هفتاد هشتاد سانتی که رفت و برگشت بود.
حکایت بی توجهی به فرد نابینا
یک نابینایی در انجا بود که بنده خدا مسیر خود را می رفت یک خانمی هم با یک مجمع که ان زمان مهم بوده مردم ان زمان در طرف چینی غذا می خوردند و ظرف پلاستیکی و یکبار مصرف نداشتند و باید سر جوی انها را می شستند و ان خانم هم از مسیر شستن ظرف ها بازمیگشت در مسیر به نابینا برخپرد کرد و حواس به اطراف نداشت و همه ظروف شکستند.
حرام بودن نظر کردن
به او گفت مگر کور هستی؟ او گفته بود مگر کوری که کور هستم؟ حالا این نظر رویت اعم از نظر کردن خواهد بود نظر هم رویت می باشد هم تعمق بر رویت کردن می باشد لذا در خیابان نمی توان رویت نکرد اما اینکه نامحرم مثلا چگونه اندام و قیافه دارد یا زل بزنید و بدنبال تلذذ باشید و استمتاع ببرید لذا ان حرام خواهد بود.
حتمیت داشتن عذاب الهی
نظرها رو دقت کنید و غض بصر کنید و نظر نکنید نگاه به اجنبی حرام است اینجا بحث «یَنْظُرُونَ» ۱۳ که می فرماید ماده کلمه همان نظر می باشد منتهی این «هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ»۱۴ هل استفهام و الایی که امده حتمی الوقوع ان مابعد را می فرماید یعنی شما باید مناظر و متوقع‌چنین امری باشید یعنی حتمیت دارد «هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ»۱۵ این حتمیتش امده.
استعمال غیابی افعال برای عذاب
خود این غایب استعمال کردن این موارد که «هَلْ یَنْظُرُونَ» ۱۶ باشد یا «یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ» ۱۷ باشد اینها هم دلالت بر این می کند که درواقع شما خطاب به غیاب و اعراض کردن از مخاطبه برای تهدید کردن می باشد و باید وعدع عذاب بدهید که بعد چه خواهد شد این نکته موجود در «یَنْظُرُونَ» ۱۸ بود و استفهام ان نیز عرض کردیم و الا امده.
حصر کردن توسط الا
اگر به یاد داشته باشید می گفتیم نفی و الاحصر می کند اینجا نیز درواقع همان حصری است که حتمیت در ان ایجاد می شود حالا این «هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا» ۱۹ استفهام و الا نوعی حصر هستند که دلالت بر حتمیت می کنند یعنی ان چیزی هستند که وجود دارد و حتمیت نظر و انتظار و توقع می باشد.
قضیه بمباران اسراییل توسط ایران
یعنی مانند ایران و اسراییل که ما انها را سرکار گذاشتیم ان بیچاره ها اگر بمب زده بودن تمام شده بودند اما تمام این سی چهل روز انها خواب نداشتند گفتند که یکی از بزرگان بوده که اسم او را به یاد ندارم با یکی مسابقه گذاشتند برای ساخت سهم مهلک طرفش را می گوید تو سهم مهلک برای من بساز تا من بخورم و اگر که من مردم تو حکیم تری اما اکر من زنده ماندم تو حکیم نیستی و باید سم مرا بخوری و او قبول می کند.
حکایت سم مهلک
طرف مقابل سم مهملک درست می گند و به دانشمند می دهد تا بخورد و حال او بد می شود تا مداوا شود اما نمی میرد مردم هم دنبال می کردند به او می گوید تو باید سم درست کنی این بنده خدا یک هاونگ داشته و گاهی از ان استفاده می کرد و او منظر می ماند و او عمدا تکرار می کرد و هر شب و هر روز او را می ترساند تا مریض شد و کم کم منجر به سکته شد و فوت کرد بدون سم مرد.
سختی زیاد در عملیات های جنگی
این اسراییل در قضیه اخیر همینگونه شد و انها سختی کشیدند ما این را جنگ و عملیات حس کردیم ما منتظر پاتک بودیم و انهایی که عراق انجام می داد امان نمی داد اتش میریختند و جلو می امدند و عملیات های انان منجر به تلفات دادن و شکست ما می شد زره پوش و تانک های انان از خاکریز و سنگر ما عبور می کردند البته بچه خا شیردل بودندو نابود میکردند و نمی گذاشتند قسر دربروند اما شهید می دادیم یا در خاکریز به حدی شهید بود که دو یا سه روز طول می کشید تا تعاون انها را جمع کند.
تضعیف روحیه با دیدن جنازه شهدا
خیلی غمناک بود خصوصا در عملیات کربلای پنج که طولانی شد ما تضعیف می شدیم و عصرها شناسایی و شب عملیات داشتیم در خط مقدم شهدا و جنازه ها بودن بدون اینکه جمع شده باشند به هر حال این توقع داشتن و به حتمیت رسیدن خطاب بیان می کرد صددرصد بوده ما عملیات داشتیم پشت ان پاتک بود ما تک می زدیم و انها پاتک داشتند.
عاقبت عصیان در برابر خدا
شما دارید در برابر خدا نافرمانی می کنید؟ در برابر خدا عصیان می کنید؟ پس بدانکه باید منتظر عذاب الهی باشید و بعد هم «یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ» ۲۰ این مثلا موقعی یک مسئله پیش می اید که باید رهبر باید به میدان بیاید تعبیر به این جهت می باشد دستور و امر او قطعیت دارد مانند قصه اسراییل که بالاخره حتمیت دارد که بالاخره باید بزنند.
زمان توقع عذاب
این «هَلْ یَنْظُرُونَ»۲۱ اینها متوقع این باید باشند که امر خدا می اید حالا این «فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ» ۲۲ که فرمود سایه بان هایی از ابرها و فرشتگان عذاب و اینها مسلم هستند لذا باید چشم انتظار بود البته برخی اوقات در طول تاریخ بشریت انسان ها توبه می کنند این خطابات که به سوی آنها آمد آنها به خود آمدند و زمانی که تهدیدات الهی بر عذاب آمد انها توبه می کنند.
توقف عذاب بنی اسراییل
گفتند یه زمانی بنی اسراییل به عذاب وعده داده شدند و حضرت موسی که قحطی می اید انها امدندو جمع شدند که با قحطی چگونه مبارزه کنیم گفتند خانه های خود را بهم متصل می کنیم و هر چه داریم با هم می خوریم و می ریزیم در خزانه و انبار و سهمیه بندی می کنیم هرموقع قحطی شد همه باهم نخوریم و به هم رجم کردند زمان تهدید قحطی دیدند عذاب نیامد و همه جا برکت شد همه جا نعمت های الهی زیاد شد.
دلیل توقف بنی اسراییل
به موسی گفتند یا موسی پیامبر دروغ نمی کوید اما تو دروغ گفتی علت ان چیست؟ ایشان از حضرت حق سوال می کند و جواب می گیرد که موقعی که بندگان من رحم می کنند من هم رحم می کنم خداوند ارحم الراحمین است لذا توبه باشد خدا از عذاب دست برمی دارد اینجا هم خطاب نه این است که صددرصد باشد خیر.
قضای حضرت حق
«هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ» ۲۳ خدا امد در کارها دیگر راه برگشتی نخواهد بود حالا «فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ الْمَلائِکَهُ»۲۴ «فِی ظُلَلٍ» ۲۵ که می گوید ظل سایه بان هایی که عبارت بیان باشد از ابرها و ملائکه «قُضِیَ الْأَمْرُ» ۲۶ ان قضاوت حضرت حق و قضای الهی می اید.
معنای استحکام در قضای الهی
قضای الهی که می گویند استحکام دارد علیه ما حواهد بود قوه قضاییه یعنی حکم می دهد و بعد «إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ» ۲۷ می فرماید پس این چیزی است که ما انسان ها باید بدانیم که با معصیت کردن و حقوق دیگران را از بین بردن بدنبال ان هلاکت و مکافات بوده و غضب الهی به عمل کشیده می شود اتیام یعنی امدن ان امری که حتمیت دارد و می اید «هَلْ یَنْظُرُونَ إِلَّا أَنْ یَأْتِیَهُمُ اللَّهُ فِی ظُلَلٍ مِنَ الْغَمامِ وَ الْمَلائِکَهُ» ۲۸
بازگشت همه امور به خداوند
حالا ملائکه عذاب را اینجا می خواهد بگوید و «قُضِیَ الْأَمْرُ وَ إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ»۲۹ که همه امور حضرت حق را برگشت به خود دارد و اموری مانند رجعت یعنی چیزی که قبلا بوده و مجددا بازمی گردد یعنی هر انچه که شما بدانید که در دست شما هستند به دست خدا باز میگردند فکر نکنید مقام دارید پول دارید موقعیت دارید سواستفاده کنید این ها همه به سوی حضرت حق بازمی گردند.
