اى اهل ایمان! از انواع میوهها و خوردنىهاى پاکیزهاى که روزى شما کردهایم بخورید، و خدا را سپاس گزارید، اگر فقط او را مىپرستید. (172) جز این نیست که خدا [براى مصون ماندن شما از زیانهاى جسمى و روحى] مردار و خون و گوشت خوک و حیوانى را که [هنگام ذبح] نام غیر خدا بر آن برده شده بر شما حرام کرده. پس کسى که [براى نجات جانش از خطر] به خوردن آنها ناچار شود، در حالى که خواهان لذت نباشد و از حدّ لازم تجاوز نکند، گناهى بر او نیست؛ زیرا خدا بسیار آمرزنده و مهربان است. (173) قطعاً کسانى که آنچه را خدا از کتاب [تورات و انجیل به عنوان حلال و حرام] نازل کرده [به سود خود از بىسوادان یهود و نصارى] پنهان مىکنند، و در برابر این پنهان کارى بهاى اندکى به دست مىآورند، جز آتش به شکمهاى خود نمىریزند. و خدا روز قیامت با آنان سخن نمىگوید، و [از گناهان و زشتىها] پاکشان نمىکند، و براى آنان عذابى دردناک است. (174)
اى اهل ایمان! از انواع میوهها و خوردنىهاى پاکیزهاى که روزى شما کردهایم بخورید، و خدا را سپاس گزارید، اگر فقط او را مىپرستید. (172) جز این نیست که خدا [براى مصون ماندن شما از زیانهاى جسمى و روحى] مردار و خون و گوشت خوک و حیوانى را که [هنگام ذبح] نام غیر خدا بر آن برده شده بر شما حرام کرده. پس کسى که [براى نجات جانش از خطر] به خوردن آنها ناچار شود، در حالى که خواهان لذت نباشد و از حدّ لازم تجاوز نکند، گناهى بر او نیست؛ زیرا خدا بسیار آمرزنده و مهربان است. (173) قطعاً کسانى که آنچه را خدا از کتاب [تورات و انجیل به عنوان حلال و حرام] نازل کرده [به سود خود از بىسوادان یهود و نصارى] پنهان مىکنند، و در برابر این پنهان کارى بهاى اندکى به دست مىآورند، جز آتش به شکمهاى خود نمىریزند. و خدا روز قیامت با آنان سخن نمىگوید، و [از گناهان و زشتىها] پاکشان نمىکند، و براى آنان عذابى دردناک است. (174)
این آیه بر بحث اعتقادات تاکید دارد یعنی نکات اعتقادی و اصولی دارد و شان نزول آن مربوط به نصاری و یهود و اهل کتاب میباشد چون آنها نباید کتمان کنند چون در کتب خود مانند تورات و انجیل مامور بودند که وقتی پیامبر خاتم ظهور میکند و دین مبین اسلام را بیان میدارد به این متدین گردند اما آنها آنچه که خداوند نازل کرده بود را کتمان کردند.
نادیده گرفتن اسلام توسط اهل کتاب
آنها قرآن را منصه عمل نگذاشتند این بحث شان نزول آن بود که این آیه را فرمودند یعنی بشارتهایی که در تورات و انجیل برای آمدن دین اسلام داده بودند را آنها نادیده گرفتند و کتمان کردند .
کتمان واضحات و فضائل انبیاء
کتمان مربوط به چیزی است که روشن و واضح بوده اما آن را نادیده بگیرند و سرپوش بگذارند ، برای مثال فضائل انبیا، پیامبر خاتم و ائمه اطهار همه اینها برای مردم مبرهن و روشن بوده خصوصا برای کسانی که آنها را دیده بودند .
کتمان کتب آسمانی
فرمود:«إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ» ۲ آنها همیشه کتمان میکنند ما موصول در اینجا آورده شده و افاده عموم میکند یعنی هر آنچه که خدا نازل فرموده و عبارت بیان از قرآن، تورات یا انجیل و هر چیزی که خدا فرستاده باشد و حتی احادیث قدسی که از طرف خدا برای پیامبر اکرم نازل میشده ، میشود.
آثار کتمان دین
در ادامه ایه من بیانیه بوده و «وَیَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا» اما چرا این کار را میکنند چرا که یک چیز و بهای کوچکی را به واسطه فروشی که انجام میدهند به دست بیاورند نتیجه و آثار این است که «مَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ» هر چه که آنها میخورند در شکمهایشان تبدیل به آتش میشود.
بیتوجهی خدا: بدترین عذاب
این مطلب عبارت بیان از آن میباشد که در روز قیامت چنین اتفاقی رخ میدهد آنها در عذاب الهی خواهند بود و «وَلَا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ» ۳ جمله «وَلَا یُکَلِّمُهُمُ اللَّهُ» یعنی آنها را رها میکند و به آنها بی توجه میشود که این، بدترین عذاب میشود یعنی اصلا خداوند به آنها اعتنا نمیکند.
عذاب الهی در قیامت
روز قیامت روز وانفسا بوده و اگر خدا به کسی اعتنا نکند بیچاره و حیران مطلق میشود پس هیچ گونه توجهی ندارد این اعتنا نکردن مانند قهر و روی برگرداندن از طرف میباشد و این روی برگرداندن غضب الهی را در پی داشته معنای عذاب الهی دارد و جایی که در آن روز فقط او وجود دارد و دیگران دادرس ما نخواهند بود یعنی هیچ چیزی از ما رفع نیاز نمیکند.
آیات قرآنی پیرامون اثرات کتمان
فرمود«یوم لا یَنفَعُ مَالٞ وَلَا بَنُونَ» ۴ هیچ چیزی نیاز انسان را رفع نمیکند در آیات دیگر داریم که «إِنَّکُمْ مَاکِثُونَ» ۵ شما در این عذاب و بدبختی و حیران ماندگار هستید یا در آیه دیگری میفرماید :«قَالَ اخْسَئُوا فِیهَا وَلَا تُکَلِّمُونِ»۶ یعنی شما در این آتش بروید! یعنی شما در اینجا متضرر شدید و در آتش گم شوید و هیچ تکلمی نکنید.
خطاب صاحب دوزخ به جهنمیان
آیه «قَالَ اخْسَئُوا فِیهَا» یعنی در آتش گم شوید و «وَلَا تُکَلِّمُونِ» سخنی نگویید که این، از طرف ملائکه و کسی که صاحب دوزخ است به آنها خطاب میشود و این کته اهمیت بسیاری دارد .
کتمان فضائل اهل بیت
برخی از اوقات خود ما چیزهایی را میبینیم ولی آنها را کتمان میکنیم فضائل اهل بیت را میبینیم اما توجهی به آن نداریم انقلاب یک آثاری برای ما و جامعه و کل دنیا داشته اما به جهت مسائل اقتصادی و مفاسدی که وجود داشته همه آنها را کتمان میکنیم یا نادیده میگیریم.
بهای ضعیف معامله کفار
آیه «أُولَٰئِکَ مَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ» ۷ داریم که اینجا میفرماید :«إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْکِتَابِ وَیَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا» این نکته وجود دارد که یک معامله میکنند اما ضعیف است و بهایی ندارد قلیل یعنی کمترین بها را میگیرند اینکه در آن آیه داشتیم «قَالَ اخْسَئُوا فِیهَا» یعنی گم شوید چرا که ضرر و زیان بسیاری میکنند.
معنی اکل آتش
فرمود:«أُولَٰئِکَ مَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ» استعمال اکل آتش به این معنا نیست که بگوییم آنها غذا میخورند و غذای آتش میباشد هرآنچه که استفاده میکنند ذخیره آتشی برای آنها خواهد بود آنها قیامت و برزخ خود را از آتش تملا میکنند.
حکم مال حرام
مال حرام در بحث رشوه و امثال اینها که بحث اهل نار و آتش را پیش میکشیدند (و همچنین مال یتیم) تا حدی مال یتیم و اموال او اهمیت دارد که میفرماید :«وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ» ۸ یعنی به مال یتیم نزدیک نشوید! نکته بسیار ظریفی است برخی از مالها را میتوان نزدیک شد دو وَلَا تَقْرَبُوا داریم یکی زنا و دیگری مال یتیم.
اهمیت مال یتیم
اهمیت این کار باعث شده کسی به آن نزدیک نشود البته «إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» ۹ دارد به این معنا که شما مال یتیم را افزایش دهید اگر بتوانید این را انجام دهید خوب خواهد بود به خاطر خوف از عدم انجام وظیفه آن را انجام ندهید بهتر است. یتیم در واقع به بچه صغیری اشاره میکند که نمیتواند از خود دفاع کند اگر کسی به آن نزدیک شود آثار منفی دارد.
عذاب سخت برای مال حرام
کسی که بر جای حق نشسته بسیار مراقب و حسابگر میباشد و اگر ما نتوانیم حق یتیم را ادا کنیم مراقب باشیم که عذاب سختی برای آن وجود دارد و این باید در بین چیزهایی قرار بگیرد که انسانها باید مراقبت کنند.
