تفسیر سوره مبارکه بقره آیه ۱۶۸ جلسه ۴ حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی ۴ جلسه تفسیر آیه صد و شست و هشت بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْداداً یُحِبُّونَهُمْ کَحُبِّ اللَّهِ وَ الَّذینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ وَ لَوْ یَرَى الَّذینَ ظَلَمُوا إِذْ یَرَوْنَ الْعَذابَ […]
تفسیر سوره مبارکه بقره آیه ۱۶۸ جلسه ۴
حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی
۴ جلسه تفسیر آیه صد و شست و هشت
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْداداً یُحِبُّونَهُمْ کَحُبِّ اللَّهِ وَ الَّذینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ وَ لَوْ یَرَى الَّذینَ ظَلَمُوا إِذْ یَرَوْنَ الْعَذابَ أَنَّ الْقُوَّهَ لِلَّهِ جَمیعاً وَ أَنَّ اللَّهَ شَدیدُ الْعَذابِ (۱۶۵) إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِینَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِینَ اتَّبَعُوا وَ رَأَوُا الْعَذابَ وَ تَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبابُ (۱۶۶٫ ) وَ قالَ الَّذینَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنا کَرَّهً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ کَما تَبَرَّؤُا مِنَّا کَذلِکَ یُریهِمُ اللَّهُ أَعْمالَهُمْ حَسَراتٍ عَلَیْهِمْ وَ ما هُمْ بِخارِجینَ مِنَ النَّارِ (۱۶۷) یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ (۱۶۸)
و برخى از مردم به جاى خدا معبودهایى انتخاب مىکنند که آنها را آن گونه که سزاوار است خدا را دوست داشت، دوست مىدارند؛ ولى آنان که ایمان آوردهاند، محبت و عشقشان به خدا بیشتر و قوىتر است. و اگر کسانى که [با انتخاب معبودهاى باطل] ستم روا داشتند، هنگامى که عذاب را ببینند، بىتردید بفهمند که همه قدرت ویژه خداست [و معبودهاى باطل، هیچ و پوچاند] و خدا سخت کیفر است. (۱۶۵)(همان) هنگام، کسانى که پیروى شدهاند، از پیروانِ خود، بى تعهد مى شوند؛ و عذاب را مشاهده مى کنند؛ و پیوندها از میانشان بریده مى شود. (۱۶۶ ) و آنان که [به جاى خدا از پیشوایان شرک و کفر] پیروى کردند، گویند: کاش براى ما بازگشتى [به دنیا] بود تا ما هم از آنان بیزارى مىجستیم، همان گونه که آنان از ما بیزارى جستند. خدا این گونه اعمالشان را که براى آنان مایه اندوه و دریغ است به آنان نشان مىدهد، و اینان هرگز از آتش بیرون آمدنى نیستند. (۱۶۷) اى مردم! از آنچه [از انواع میوهها و خوردنىها] در زمین حلال و پاکیزه است بخورید، و از گامهاى شیطان پیروى نکنید؛ زیرا او نسبت به شما دشمنى آشکار است. (۱۶۸)
تفسیر سوره مبارکه بقره – آیه ۱۶۸
اصل حلال بودن غذاها و دشمنى شیطان با انسان
حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی
«أَعُوذُ بِاللَّهِ السَّمِیعِ الْعَلِیمِ مِنَ الشَّیْطَانِ اللَّعینِ الرَّجِیمِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ صَلَّی اللهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرینَ وَ اللَّعنَهُ الدَّائِمَهُ عَلَی أعْدائِهِمْ مِنَ الآنِ إلِی قِیامِ یَومِ الدِّینِ».
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْداداً یُحِبُّونَهُمْ کَحُبِّ اللَّهِ وَ الَّذینَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ وَ لَوْ یَرَى الَّذینَ ظَلَمُوا إِذْ یَرَوْنَ الْعَذابَ أَنَّ الْقُوَّهَ لِلَّهِ جَمیعاً وَ أَنَّ اللَّهَ شَدیدُ الْعَذابِ (۱۶۵) إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِینَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِینَ اتَّبَعُوا وَ رَأَوُا الْعَذابَ وَ تَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبابُ (۱۶۶٫ ) وَ قالَ الَّذینَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنا کَرَّهً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ کَما تَبَرَّؤُا مِنَّا کَذلِکَ یُریهِمُ اللَّهُ أَعْمالَهُمْ حَسَراتٍ عَلَیْهِمْ وَ ما هُمْ بِخارِجینَ مِنَ النَّارِ (۱۶۷) یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ (۱۶۸)
و برخى از مردم به جاى خدا معبودهایى انتخاب مىکنند که آنها را آن گونه که سزاوار است خدا را دوست داشت، دوست مىدارند؛ ولى آنان که ایمان آوردهاند، محبت و عشقشان به خدا بیشتر و قوىتر است. و اگر کسانى که [با انتخاب معبودهاى باطل] ستم روا داشتند، هنگامى که عذاب را ببینند، بىتردید بفهمند که همه قدرت ویژه خداست [و معبودهاى باطل، هیچ و پوچاند] و خدا سخت کیفر است. (۱۶۵)(همان) هنگام، کسانى که پیروى شدهاند، از پیروانِ خود، بى تعهد مى شوند؛ و عذاب را مشاهده مى کنند؛ و پیوندها از میانشان بریده مى شود. (۱۶۶ ) و آنان که [به جاى خدا از پیشوایان شرک و کفر] پیروى کردند، گویند: کاش براى ما بازگشتى [به دنیا] بود تا ما هم از آنان بیزارى مىجستیم، همان گونه که آنان از ما بیزارى جستند. خدا این گونه اعمالشان را که براى آنان مایه اندوه و دریغ است به آنان نشان مىدهد، و اینان هرگز از آتش بیرون آمدنى نیستند. (۱۶۷) اى مردم! از آنچه [از انواع میوهها و خوردنىها] در زمین حلال و پاکیزه است بخورید، و از گامهاى شیطان پیروى نکنید؛ زیرا او نسبت به شما دشمنى آشکار است. (۱۶۸)
یا أَیُّهَا النَّاسُ کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُبِینٌ ۱
آنچه که منشا دشمنی شیطان با انسان شد و خداوند در جاهای مختلف قرآن درباره آن به ما آگاهی بخشیده، برتری ما نسبت به سایر موجودات است و شرافتی که خدا به انسان داد و آن روحی بود که در انسان دمید و الهی او را آفرید و بعد فرمود :«فَقَعُوا لَهُ ساجِدِینَ» ۲ یعنی همه باید بر این انسان سجده کنید.
پس شیطان چنین تصور کرد که بسیار عبادت خدا کرده و جوهره وجودی او از لحاظ مادی از جوهره وجودی انسان بالاتر میباشد چون آتش برتر از خاک است فکر کرد و مقدمه چید و نتیجه گرفت که خودش برتر میباشد پس با چنین نتیجهای سوال کرد که چرا باید سجده کند و لذا «أَبى وَ اسْتَکْبَرَ» ۳ از سجده ابا کرد و خودش را بزرگتر حساب کرد.
بنابراین «وَ کانَ مِنَ الْکافِرِینَ» ۴ و نسبت به خود خدا کفر ورزید چرا؟ چون خدا دستور داد که سجده کن! «إِذْ أَمَرْتُکَ»۵ من تو را امر کردم که سجده کنی اما تو سجده نکردی این نکته بسیار اهمیت دارد و ما باید از آن درس بگیریم.
در اینجا آنچه که برداشت میشود و برای ما درس خواهد بود درسی که ما در حوزه داریم و بر آن اصرار داریم چرا که نمیدانیم در قیامت مورد شکایت حضرت رسول اکرم قرار میگیریم که شاکی بر ما شده و میگوید که چرا قرآن را مهجور قرار دادید؟ ما اهمیت به قرآن نمیدهیم.
قرآن همه چیز در خود دارد و اهل بیت میگویند به قرآن تمسک کنید اما پیامبر میفرماید بدون اهل بیت نمیتوان به قرآن تمسک کرد چون آنها مبین هستند.
یک بخشی از قرآن دلالات واضح دارد که در منطق آن را خواندیم چون برخی از الفاظ دلالت مشخص دارند و برخی اوقات نص آنها در جایی کاربرد دارد که به آنها محکمات میگویند، برخی دیگر مشتبهات هستند که به وسیله علوم دیگر باید در آنها غور نمود و مرادات آن را فهمید و مبین واقعی قرآن که به صورت اکمل و مصداق حقیقی بیان میباشند، اهل بیت هستند.
برخی از موارد در قرآن واضح هستند که دلالات مشخص دارند و آیاتی که مشتبهات دارند و ما نمیتوانیم آنها را بفهمیم اگر از مبینی به غیر از اهل بیت استفاده کنیم چه کسی را انتخاب نماییم؟ من در مجلس درس اهل سنت که در عربستان تفسیر میگویند حضور داشتم وقتی آیات را به عنوان آیات الاحکام بیان میکنند و روایات نبوی میآورند مبین همه آنها اهل بیت هستند.
هیچ روایت مستندی را از اهل بیت بیان نمیکنند غیر از اینکه یکی دو نفر از اهل بیت در طبقات روات آن سند روایت واضح بیان کنند و نکته جالب آنجا است که وقتی میگوید انا علی ابن الحسین چنین توضیح میدهد که المسمی و ملقب به زین العابدین و همینگونه ادامه خواهد داد و بیان میکند برای توثیق اهل بیت نسبت به روایاتی که ذکر میکنند و آنها جزئی از طبقات روات قرار میدهند.
آنچه که من دیدم همه روایات را نبویا بیان میدارند یعنی از قول پیامبر بیان میکنند همه آنها در طبقات رباطی که آن روایات ذکر میکنند و سند آن را بررسی مینمایند، اهل بیت هستند و برخی از القاب مانند کلمه امیرالمومنین را من شنیدم که واضح گفت یا به ایشان کلمه اخ الرسول را اختصاص میداد چون نمیتوانند آنها را نگویند پس من گفتم شما نمیتوانید از غیر اهل بیت قرآن تفسیر کنید.
آنچه که در بحث تفسیر به رای بیان میگردد، طبق آنچه که بر ما محقق میباشد این است که خود شما درباره بحثی نظری دارید و برای آن نظر دلیل قرآنی میآورید یعنی نظر خودت را داری و قرآن را برای تایید خودت ذکر میکند و در تعبیرات مکرر داریم و خود قرآن چنین بیان کرده که «هَٰذَا بَیَانٌ لِلنَّاسِ» ۶.
چنین نبوده که قرآن بگوید بیان للمومنین و منظور فقط اهل بیت باشند و «هَٰذَا بَیَانٌ لِلنَّاسِ» گفته :«یَا أَیُّهَا النَّاسُ» ۷ وقتی خطاب به مردم وجود دارد مانند این آیه بحث «کُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلَالًا» این تکلیف برای همه مردم خواهد بود و اینگونه نیست که تصور کنیم این دین فقط برای مسلمانان است، خیر در اصول داریم که آیا احکام برای همه انسانها و بنی البشر میباشد؟ که خلاصه آن جواب بله است.
کسانی که متدین به دین خدا نشدند و ایمان نیاوردند دو عذاب و عقوبت دارند یکی اینکه چرا یاد نگرفتند تا اعتقاد و ایمان پیدا کنند یعنی یک بحث اصولی و اعتقادی سرزنش میشوند و دیگری عملی که باید از جهت جوارح انجام میشد اما چنین نکردند ما چرا به قرآن بی توجه هستیم؟
معمولا انسان متاسفانه به طور همیشگی ضعیف النفس میباشد و به دنبال ظواهر هستند برای مثال علاقه به شهرت داریم یا استفادههای مادی ببریم همه این مطالب در قرآن وجود دارند نکته جالب این مسئله میباشد که کسی که به قرآن و اهل بیت تمسک کند، این بهتر از کسانی میباشد که به دیگر علوم تمسک دارند.
برای مثال وقتی قبر مرحوم ابن سینا را بعد از صد سال شکافتند چیزی درون آن نیافتند و من این مطلب را از قول آیت الله وحید خراسانی عرض میکنم که فرمود قبر ابن سینا در همدان وقتی شکافته شد و درون آن را نگاه کردند جسدی در آن نبود اما وقتی قبر علامه مجلسی را بعد از سیصد سال شکافتند دیدند که کفن او مرطوب است.
برخی از علمای زمان که ما برخی از دنیا رفتهاند به معقولات و مسائل فلسفی و این موارد علاقه داشتند اما اگر زندگی آنها را بررسی کنید متوجه میشوید که بدبخت بوده و اوضاع مالی مناسبی نداشتند من در بحث فلسفه کسی را دیدم که غور کرده و از حد اعتدال عبور کرده است .
اینکه فلسفه یک علم ابزاری برای فهم منقولات میباشد شکی نیست اما اگر کسی در آن غور کرد چون به ذاته مطلوب نیست و قصد داشت که در کنه و ذات احدیت نظر دهد این عمل فایدهای نخواهد داشت.
من به دوستان توصیه میکنم که قرآن مهجور میباشد و باید به آن تمسک بجویید و دنیا و آخرت را در آن بیابید منتهی بدانید وقتی از قرآن صحبت میکنیم اهل بیت نیز به دنبال آن هستند قرآن و اهل بیت هیچگاه از هم جدا نمیشوند چون پیامبر فرمود« لن یفترقا» حرف لن نفی ابدی میکند یعنی هیچگاه از یکدیگر جدا نخواهند شد.
۱_سوره بقره آیه ۱۶۸
۲_سوره ص آیه ۷۲
۳_سوره بقره آیه ۳۴
۴_سوره بقره آیه ۱۶۸
۵_سوره اعراف آیه ۱۲
۶_سوره آل عمرانآیه ۱۳۸
۷_سوره بقره آیه ۱۶۸
فهرست مطالب
این مطلب بدون برچسب می باشد.
تمامی حقوق این سایت محفوظ است.