تفسیر سوره مبارکه بقره آیه ۱۱۰ جلسه ۳ حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی ۳ جلسه تفسیر آیه صدو دهم بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا انْظُرْنا وَ اسْمَعُوا وَ لِلْکافِرینَ عَذابٌ أَلیمٌ (۱۰۴) ما یَوَدُّ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ وَ لاَ الْمُشْرِکینَ أَنْ یُنَزَّلَ […]
تفسیر سوره مبارکه بقره آیه ۱۱۰ جلسه ۳
حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی
۳ جلسه تفسیر آیه صدو دهم
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا انْظُرْنا وَ اسْمَعُوا وَ لِلْکافِرینَ عَذابٌ أَلیمٌ (۱۰۴) ما یَوَدُّ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ وَ لاَ الْمُشْرِکینَ أَنْ یُنَزَّلَ عَلَیْکُمْ مِنْ خَیْرٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ اللَّهُ یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظیمِ (۱۰۵) ما نَنْسَخْ مِنْ آیَهٍ أَوْ نُنْسِها نَأْتِ بِخَیْرٍ مِنْها أَوْ مِثْلِها أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ (۱۰۶) أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصیرٍ (۱۰۷) أَمْ تُریدُونَ أَنْ تَسْئَلُوا رَسُولَکُمْ کَما سُئِلَ مُوسى مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ یَتَبَدَّلِ الْکُفْرَ بِالْإیمانِ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبیلِ (۱۰۸) وَدَّ کَثیرٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ لَوْ یَرُدُّونَکُمْ مِنْ بَعْدِ إیمانِکُمْ کُفَّاراً حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتَّى یَأْتِیَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ (۱۰۹) وَ أَقیمُوا الصَّلاهَ وَ آتُوا الزَّکاهَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ (۱۱۰)
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
نه کافران از اهل کتاب و نه مشرکان، دوست ندارند که هیچ خیرى از سوى پروردگارتان بر شما نازل شود، در حالى که خدا هرکه را بخواهد به رحمت خود اختصاص مىدهد؛ و خدا داراى فضل بزرگى است. (۱۰۵) [حکم] هر آیهاى را که [بر اساس مصالح مردم و مقتضاى زمان] از میان برداریم یا به تأخیر اندازیم، بهتر از آن یا مانندش را مىآوریم. آیا ندانستهاى که خدا بر هر کارى تواناست؟! (۱۰۶) آیا ندانستهاى که فرمانروایى و حکومت آسمانها و زمین فقط در سیطره اوست و شما را جز خدا هیچ سرپرست و یاورى نیست؟ (۱۰۷) بلکه مىخواهید از پیامبرتان [کارهاى نامعقول و بیهوده] درخواست کنید، همان گونه که پیش از این از موسى درخواست شد؟ و کسى که کفر را به جاى ایمان اختیار کند، تحقیقا راه راست را گم کرده است. (۱۰۸) بسیارى از اهل کتاب پس از آنکه حق براى آنان روشن شد به سبب حسدى که از وجودشان شعله کشیده، دوست دارند که شما را پس از ایمانتان به کفر بازگردانند. هم اکنون [از ستیز و جدال با آنان] درگذرید، و [از آنان] روى بگردانید، تا خدا فرمانش را [به جنگ یا جزیه] اعلام کند؛ یقینا خدا بر هر کارى تواناست. (۱۰۹)
تفسیر سوره مبارکه بقره – آیه ۱۱۰
درخواست هاى بهانه جویانه ى بنى اسرائیل و مردم صدراسلام را مقایسه کرده و با هشدار
حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ یدالله رضوانی
«أَعُوذُ بِاللَّهِ السَّمِیعِ الْعَلِیمِ مِنَ الشَّیْطَانِ اللَّعینِ الرَّجِیمِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ صَلَّی اللهُ عَلَی سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرینَ وَ اللَّعنَهُ الدَّائِمَهُ عَلَی أعْدائِهِمْ مِنَ الآنِ إلِی قِیامِ یَومِ الدِّینِ».
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَقُولُوا راعِنا وَ قُولُوا انْظُرْنا وَ اسْمَعُوا وَ لِلْکافِرینَ عَذابٌ أَلیمٌ (۱۰۴) ما یَوَدُّ الَّذینَ کَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ وَ لاَ الْمُشْرِکینَ أَنْ یُنَزَّلَ عَلَیْکُمْ مِنْ خَیْرٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ اللَّهُ یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظیمِ (۱۰۵) ما نَنْسَخْ مِنْ آیَهٍ أَوْ نُنْسِها نَأْتِ بِخَیْرٍ مِنْها أَوْ مِثْلِها أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ (۱۰۶) أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْکُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما لَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا نَصیرٍ (۱۰۷) أَمْ تُریدُونَ أَنْ تَسْئَلُوا رَسُولَکُمْ کَما سُئِلَ مُوسى مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ یَتَبَدَّلِ الْکُفْرَ بِالْإیمانِ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبیلِ (۱۰۸) وَدَّ کَثیرٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ لَوْ یَرُدُّونَکُمْ مِنْ بَعْدِ إیمانِکُمْ کُفَّاراً حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتَّى یَأْتِیَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللَّهَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ (۱۰۹) وَ أَقیمُوا الصَّلاهَ وَ آتُوا الزَّکاهَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ (۱۱۰)
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
نه کافران از اهل کتاب و نه مشرکان، دوست ندارند که هیچ خیرى از سوى پروردگارتان بر شما نازل شود، در حالى که خدا هرکه را بخواهد به رحمت خود اختصاص مىدهد؛ و خدا داراى فضل بزرگى است. (۱۰۵) [حکم] هر آیهاى را که [بر اساس مصالح مردم و مقتضاى زمان] از میان برداریم یا به تأخیر اندازیم، بهتر از آن یا مانندش را مىآوریم. آیا ندانستهاى که خدا بر هر کارى تواناست؟! (۱۰۶) آیا ندانستهاى که فرمانروایى و حکومت آسمانها و زمین فقط در سیطره اوست و شما را جز خدا هیچ سرپرست و یاورى نیست؟ (۱۰۷) بلکه مىخواهید از پیامبرتان [کارهاى نامعقول و بیهوده] درخواست کنید، همان گونه که پیش از این از موسى درخواست شد؟ و کسى که کفر را به جاى ایمان اختیار کند، تحقیقا راه راست را گم کرده است. (۱۰۸) بسیارى از اهل کتاب پس از آنکه حق براى آنان روشن شد به سبب حسدى که از وجودشان شعله کشیده، دوست دارند که شما را پس از ایمانتان به کفر بازگردانند. هم اکنون [از ستیز و جدال با آنان] درگذرید، و [از آنان] روى بگردانید، تا خدا فرمانش را [به جنگ یا جزیه] اعلام کند؛ یقینا خدا بر هر کارى تواناست. (۱۰۹)
وَأَقِیمُوا الصَّلَاهَ وَآتُوا الزَّکَاهَ ۚ وَمَا تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ۱
کلمه صلاه در این آیه عرض کردیم که مستعملات قرآنی است که بر پنج دسته خواهد بود: یکی دعا، یکی عبادت خاص، یکی مطلق عبادت، یکی رحمت خدا و دیگری کنیسههایی که مربوط به یهود است. اگر بخواهیم مستعملات صلاه را بررسی کنیم اولا اگر به کلمه صلاه دقت کنید معمولا با حروف جاره میآید یعنی استعمال آن با حروف جر است ، هر حرف جری معنای خاصی به کلمه بعد از خود میدهد.
واژه صلاه که در قالب فَعَلَ یَفعِلُ صلّی یصلّی استعمال میشود بصورت صلی و یصلی خوانده میشود؛ کلمه تصلیه که با علی در اینجا آورده شده، در ۶ آیه از قرآن کریم با کلمه علی(حرف جاره علی) آمده:« خُذ مِن أَموالِهِم صَدَقَهً تُطَهِّرُهُم وَتُزَکّیهِم بِها وَصَلِّ عَلَیهِم ۖ إِنَّ صَلاتَکَ سَکَنٌ لَهُم ۗ وَاللَّهُ سَمیعٌ عَلیمٌ »۲ که اینجا در واقع «وَصَلِّ عَلَیهِم »یعنی پیامبر برای امتش بر مسلمانان دعا میکرده است و آنچه که پیامبر در این آیه برای آنها مطالبه میکند، قبولی صدقات آنها است.
مرحوم طبرسی میفرماید که رسم دعا به اینگونه بیان شده است که بگویند خداوند برای شما خیر و برکت داشته باشد کلمه «صَلِّ» را میآورند که در این درواقع تشکر و نوعی کوشش است که مرحوم علامه میفرماید:« زمانی که کلمه صل را برای پیامبر که بر امتش دعا میکرد، بکار میبرند بیانگر تشکری است که ایشان بابت تشکر از تلاش و کوشش مسلمانان ابراز کردهاند.» این موضوع توسط علامه طباطبایی در جلد نهم ص ۳۷۷ بیان شده است.
مرحوم علامه درباره دعای پیامبر گفته است که دعای ایشان غیر از خواهش برای خواستن چیزی باعث سکون و آرامش دیگران میشده است و برای آنها تسلی خاطر به همراه داشته و بعد میفرماید که مفهوم دعا بطور مطلق یعنی توجه و تمایل حضرت به امت، بعد که در دنباله آیه دارد «إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ» ۳ این هم تصریح میکند بر اینکه خدا متوجه همه چیز است.
حالا کلمه «تَعْمَلُونَ» را هم متذکر شویم که به چه معنایی می باشد ؟ یعنی آنچه که انجام داده باشید و با افعال یا آنچه که هنوز انجام ندادید و در سینههای شماست عمل شامل فعل و نیت خواهد شد؛ هم افعالی که از اعضا و جوارح سر میزند را شامل میشود و هم به آنچه که در سینه دارید میپردازد.
اینکه آیه بعد از بحثهای کلامی و اصولی قوم یهود و نصارا به یکباره «و أَقِیمُوا الصَّلاهَ وَ آتُوا الزَّکاهَ» ۴ را میگوید، برای این بود که خداوند مسلمانان را از حسادت یهودیان و مسیحیان و مشرکان اعراض و دور کند تا به آنها کاری نداشته باشند و تعرضی هم نباشد لذا گفتن « فَاعْفُوا وَاصْفَحُوا»۵ ناظر بر همین است که آنها را عفو کنید و به فرائض خود اهتمام بورزید که دو تا از ارکان فرائض در دین اسلام، نماز و زکات است.
پس قرآن توصیه میکند مشغول آن کارها شوید و وظایف دینی و مذهبی خودتان را انجام دهید و توجه و اهتمام را برای آن بکار ببرید و بر آن مستحکم شوید تا به نتیجه برسید میفرماید که بالاخره شما بر آنها پیروز خواهید شد و در واقع مژده پیروزی را به دنبال این سخنان لذا اینکه میفرماید:«ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ» ۶ یعنی همین و یعنی وقتی شما بهترینها را انجام میدهید، «تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ» ۷ نزد خدا آنها را بدست خواهید آورد.
یک نکته در این آیه وجود دارد که خیلی ظریف است که هر چه انجام دهید موثر خواهد بود ، آثار هر عملی بدنبال هر عملی خواهند آمد و به آن میرسیم شاید ناظر بر همان آیه نیز باشد که میفرماید:« فَمَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ خَیْراً یَرَهُ وَ مَنْ یَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّهٍ شَرًّا یَرَهُ» ۸ این خیلی نکته مهمی است که در دنیا هر کاری انجام دهیم، اثرش را میبینیم چه بخواهیم چه نخواهیم یعنی افعال در خودشان آثار وضعی دارند که در نهان آن عمل هستند.
کلمه صلاه گاهی اوقات به خدا و فرشتگان اطلاق میشود «هُوَ الَّذِی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَمَلَائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ ۚ وَکَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا»۹ که اینجا به معنای دعای خدا و فرشتگان بر پیامبر است. اینجا «عَلَیْکُمْ» دارد یعنی بر شما لذا اینجا در واقع حالا منظور از این دعا چیست؟ قصد دارد توجه و اهمیت خاص خداوند به شما را بگوید «وَکَانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیمًا» ۱۰ خداوند همیشه نسبت به مؤمنین مهربان است این همان رحمت خاصه میباشد.
رحیم اسم عام خداوند است و بر خاص بودن دلالت دارد برعکس رحمان، رحمان اسم خاص خداوند می باشد دلالت بر عموم دارد. اینجا به معنای توجه خاص خداوند به مومنین است که موجب سعادت اخروی و سعادت ابدی میشود که البته میفرماید این کلمه رحیم که آورده ناظر براین است که خداوند رحمت دارد این یصلی همان رحمت حضرت حق است.
یا مثلا داریم «وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاهِ» ۱۱ اینجا در پیشبرد و یاد و ذکر خدا و طلب توجه او درواقع دعوت شده میفرماید یعنی با شما با توجه نشان دادن به آنچه که ذکر و یاد خدا و طلب یا خداست دعوت میشوید و در ادامه میفرماید:« أُولَئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَهٌ وَأُولَئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ»۱۲ این توجه متقابل و مضاعف حضرت حق تعالی به بندگانش می باشد .
گاهی هم خداوند صلاه را در قرآن بکار برده و آن را به خودش، فرشتگانش و مردم نسبت داده، نسبت به اینکه آن را برای پیامبر آورده لذا فرمود :« إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیماً» ۱۳ صلوات بر پیامبر به چه معنایی است؟ به معنای انعطاف و توجه مطلق خداوند نسبت به پیامبر اکرم میباشد.
من تحقیق و بررسی کردم چرا آقای بهجت میگفت اگر مریض هستید، صلوات بفرستید چون با صلوات شفا مییابید و واقعا اگر همین معنای انعطاف باشد برای پیامبری که تزکیه شده و چه آثاری دارد این نکته مهمی است و مورد توجه انسان قرار بگیرد لذا گفته شده است که اگر نام پیامبر را شنیدید، نام پیامبر را بردید و صلوات نفرستادید در حق وی جفا کردهاید یا بحثی که آیت الله بهجت میفرمودند که صلوات از موجبات شفای مریض است این خیلی تجربه شده.
صلوات تا حدی در پیشگاه خدا مورد اهمیت بوده است که خود خدا بر ترغیب ما برای صلوات بر محمد و آل محمد که آیه را نازل کرده و نکته جالب اینجاست که به دنبال همین آیه فرمودند کسانی که «إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَهِ وَ أَعَدَّ لَهُمْ عَذاباً مُهِیناً» ۱۴ وهابیون از شما میپرسند که چرا شما به خلفا ناسرا میگویید و این شرک میباشد.
در دادگاه مدینه دو تا قاضی بودند و وقتی از من پرسیدند که چرا شما از مفاتیح که پر از این لعنها می باشد استفاده میکنید گفتم این عین توحید است گفتند چرا؟ بعد این آیه را خواندم گفتند چگونه ممکن است مگر اینها جزو یُؤْذُونَ نبی هستند؟ گفتم بله اینها کسانی بودند که ایذای پیامبر کردند. گفتند چه کردند؟ گفتم زهرا(س) را کشتند. چقدر شما اهل سنت روایت دارید که پیامبر فرمودند فاطمه (س) پاره تن من است و ما به برکت این آیه تبرئه شدیم. بعد مفاتیح را به عنوان هدیه از من گرفتند
در قرآن همه چیز وجود دارد ، برای زیارت عاشورا بسیار توصیه شده و من تجربه کردم به توصیه آقای ثنایی که لعنهای صدگانه را بفرستید اگر برای سلامها زمان ندارید اشکالی ندارد اما لعنها را بفرستید و آثاری دارد اگر شما منظوری داشته باشید و اگر نذر کنید که زیارت عاشورا بخوانید اثر لعنهایی که در این زیارت عاشورا است برای رسیدن به منظور شما قطعی خواهد بود.
لذا این خیلی مهم است که در مقابل این آیه، در مقابل نه برای تاکید و تایید این آیه خداوند میفرماید کسانی که پیامبر را اذیت میکنند «لَعَنَهُمُ اللَّهُ» خدا آنها را لعن میکند و از ما پرسیده شد که چرا به اموات سلام میدهید؟ گفتیم خدا هم سلام میدهد ، بعد گفتیم :«سَلَامٌ عَلَىٰٓ إِبْرَاهِیمَ»۱۵و «سَلَامٌ عَلَىٰ نُوحٍ فِی الْعَالَمِینَ»۱۶ این موارد خیلی مهم هستند اگر فرد یاد گرفته باشد فرد زندانی افغانیان مزدور وهابی نمیشوند و به دارالشرطه مرکزی نمیروند.
به بقیع رفتم و دیدم یکی از این افغانیهایی که برای ما در اداره آب و فاضلاب کار میکرد، چاه حفر میکرد و مغنی بود به او گفتم فلانی اینجا هم چاه میکنی؟ گفت برو برو برو. آبروی او رفته بود ، بعد با یکی از آنها خیلی بحث کردم که به امام و علامه مجلسی توهین میکرد و ما هم دفاع کردیم و من گفتم که تو یک مزدور هستی و بخاطر پول دفاع میکنی و دین نداری کسانی که غرض نداشته باشند اگر با قرآن برای آنها استدلال بیاورید هیچ وقت سرکشی نمیکنند در واقع وقتی بفهمند دیگر سرکشی نخواهند کرد چون اطلاعات کمی دارند.
۱_ سوره مبارکه بقره آیه ۱۱۰
۲_سوره مبارکه توبه آیه ۱۰۳
۳_ سوره مبارکه بقره آیه ۱۱۰
۴_ سوره مبارکه بقره آیه ۱۱۰
۵_ سوره مبارکه بقره آیه ۱۰۹
۶_ سوره مبارکه بقره آیه ۱۱۰
۷_ سوره مبارکه بقره آیه ۱۱۰
۸_ سوره مبارکه زلزال آیات ۷ و ۸
۹_ سوره مبارکه احزاب آیه ۴۳
۱۰_ سوره مبارکه بقره آیه ۱۱۰
۱۱_ سوره مبارکه بقره آیه ۱۵۳
۱۲_ سوره مبارکه بقره آیه ۱۵۷
۱۳_ سوره مبارکه احزاب آیه ۵۶
۱۴_ سوره مبارکه احزاب آیه ۵۲
۱۵_ سوره مبارکه صافات آیه ۱۰۹
۱۶_ سوره مبارکه صافات آیه ۷۹
بازدیدها: 5
فهرست مطالب
این مطلب بدون برچسب می باشد.
تمامی حقوق این سایت محفوظ است.