شناخت زمان و مکان و ايمان همراه با استدلال و بينش و آگاهي ديني را بصيرت گويند. تعصب آگاهانه و همراه با ايمان به راه و هدف و اقدام عملي را قوت ايمان گويند. بصيرت و شناخت عميق و پايبندي استوار به حق و ولايت و راه خدا از ويژگي‏هاي آن حضرت بود. در ستايشي که امام صادق )ع( از او کرده است بر اين اوصاف او انگشت نهاده و به عنوان ارزش‏هاي متبلور در وجود عباس، ياد کرده است: »کان عمنا العباس نافذ البصيره‏ي صلب الايمان، جاهد مع ابي‏عبدالله )ع( و ابلي بلاءا حسنا و مضي شهيدا [1] . عموي ما عباس، داراي بصيرتي نافذ و ايماني استوار بود، همراه اباعبدالله جهاد کرد و آزمايش خوبي داد و به شهادت رسيد«. و در يکي از زيارتنامه‏هاي آن حضرت نيز بر اين »بصيرت« و اقتدا به شايستگان اشاره شده است »شهادت مي‏دهم که تو با بصيرت در کار و راه خويش رفتي و شهيد شدي و به صالحان اقتدا کردي« [2] بصيرت و بينش نافذ و قوي که امام در وصف او به کار برده است، سندي افتخارآفرين براي اوست. اين ويژگي‏هاي والاست که سيماي عباس بن علي را درخشان و جاودان ساخته است. وي تنها به عنوان يک قهرمان رشيد و علمدار شجاع مطرح نبود، فضايل علمي و تقوايي او و سطح رفيع دانش او که از خردسالي از سرچشمه‏ي علوم الهي سيراب و اشباع شده بود، نيز درخور توجه است. تعبير »زق العلم زقا« [3] که در برخي نقلها آمده است، اشاره به اين حقيقت دارد که تغذيه علمي او از همان کودکي بوده است. مقام فقاهتي او بالا بود و نزد راويان، مورد وثوق به شمار مي‏رفت و داراي پارسايي فوق‏العاده‏اي بود. تعبير برخي دانشمندان درباره‏ي او چنين است: [ صفحه 191] »عباس از فقيهان و دين‏شناسان اولاد ائمه بود و عادل، ثقه، باتقوا و پاک بود.« [4] . و به تعبير مرحوم قايني: »عباس از بزرگان و فاضلان فقهاي اهل‏بيت بود، بلکه او داناي استاد نديده بود. [5] . شيخ صدوق در مورد عبادت ابوالفضل )ع( فرمود: نشان سجود در پيشاني و سيماي او ديده مي‏شد.